Qlobal istiləşmənin səbəbi dövri iqlim dəyişmələri ilə izah edilir Hadisə
- 1 Avqust 2018 16:54
- 658
Priston Universitetindən (ABŞ) və Maks Plank adına Kimya İnstitutundan (Almaniya) bir qrup alimin gəldiyi nəticəyə görə, son 11 min ildə qlobal istiləşmə Cənub okeanı sularından karbon qazının ayrılması ilə əlaqədardır və insan fəaliyyətinin doğurduğu iqlim dəyişikliyi ilə bağlı deyil. Bu məlumat "Phys.org" nəşrində yer alıb. Sonuncu buzlaq dövrü təxminən eramızdan əvvəl 9700-9600-cü illərdə başa çatıb. Bundan sonra buzlaq dövrləri arası holosen dövrü başlanıb. Hesab edilir ki, orta temperaturun ən yüksək həddə (indikindən 1-3 °C çox) çatmış olduğu iqlim optimumu 9-5 min il əvvəlki dövrdə davam edib. Bu tsikl, digər amillərdən başqa, atmosferdə karbon qazının olması ilə şərtlənir ki, bu da öz növbəsində Dünya okeanı və Yerin hava təbəqəsinin qarşılıqlı təsirindən asılıdır.
Alimlər buzlaq dövründən buzlaq dövrləri arasına keçidi parnik qazlarının səviyyəsinin artması ilə əlaqələndirirlər. Lakin bu hadisənin dəqiq səbəbi məlum deyil. Tədqiqatçılar Cənub okeanında baş vermiş prosesləri müəyyənləşdirmək və modelləşdirmək məqsədilə holosen dövrünə aid diatom yosunların və foraminiferin daşlaşmış qalıqlarında azot molekulunu təhlil ediblər. Məlumdur ki, Antarktidanı əhatə edən Cənub okeanı irimiqyaslı apvellinqin – dərinlikdəki suyun səthə qalxmasının müşahidə edildiyi regiondur. Burada dəniz suyunda həll olunmuş karbon qazı atmosferə buraxılır. Alimlər aşkar ediblər ki, 11 min il əvvəl güclənmiş apvellinq isti iqlimin sabitləşməsinə səbəb olub. Bu, atmosferdə karbon qatılığının kiçik artımı ilə müşayiət edilib. Bu artım yüksək orta temperaturun saxlanmasında mühüm rol oynayıb və onun tədricən aşağı düşməsinin qarşısını alıb.
Alimlər buzlaq dövründən buzlaq dövrləri arasına keçidi parnik qazlarının səviyyəsinin artması ilə əlaqələndirirlər. Lakin bu hadisənin dəqiq səbəbi məlum deyil. Tədqiqatçılar Cənub okeanında baş vermiş prosesləri müəyyənləşdirmək və modelləşdirmək məqsədilə holosen dövrünə aid diatom yosunların və foraminiferin daşlaşmış qalıqlarında azot molekulunu təhlil ediblər. Məlumdur ki, Antarktidanı əhatə edən Cənub okeanı irimiqyaslı apvellinqin – dərinlikdəki suyun səthə qalxmasının müşahidə edildiyi regiondur. Burada dəniz suyunda həll olunmuş karbon qazı atmosferə buraxılır. Alimlər aşkar ediblər ki, 11 min il əvvəl güclənmiş apvellinq isti iqlimin sabitləşməsinə səbəb olub. Bu, atmosferdə karbon qatılığının kiçik artımı ilə müşayiət edilib. Bu artım yüksək orta temperaturun saxlanmasında mühüm rol oynayıb və onun tədricən aşağı düşməsinin qarşısını alıb.
-
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycanda mədəniyyətlərarası dialoq hər zaman müsbət olub
-
Prezident İlham Əliyev: Biz çoxtərəfliliyə qəti şəkildə sadiqik
-
Mart ayında Türkiyənin Türk Dövlətlərinə ixracı artıb
-
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycanda yaşayan müxtəlif etnik qrupların və dinlərin təmsilçiləri dövlətimizin vətənpərvər insanlarıdır
-
Çexiya "Həmrəylik halqası" təşəbbüsündə qonşuları ilə səylərini koordinasiya edir - Nazirlik
-
Blinken İsraildə səfərdədir
-
Siqaret istehsalçılarına yeni tələb qoyulur
-
Milli Kitabxanada “Yazıçı-dramaturq İsi Məlikzadə - 90” adlı kitab sərgisi açılıb
-
"Traxtur" klubu yenidən cərimələndi
-
Qazaxda 20 yaşlı qız 15 gündür itkin düşüb
-
Gürcüstan DİN müxalifət liderinin döyülməsinə münasibət bildirib - FOTO - YENİLƏNİB
-
AMB: Bu ilin yekunu üzrə cari əməliyyatlar hesabı profisitli olacaq
-
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycan əsrlər boyu mədəniyyətlərin qovuşduğu məkan olub
-
Çovdar İnteqrəolunmuş Regional Emal Sahəsində Ümumdünya Əməyin Mühafizəsi Günü qeyd olunub - FOTO
-
Prezident İlham Əliyev: Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu çox mühüm beynəlxalq platformadır
-
Türkiyədə İŞİD-lə əlaqədə şübhəli bilinən daha 41 nəfər saxlanılıb
-
VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu başladı
-
Cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 47 nəfər saxlanılıb - DİN
-
Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini endirdi
-
Prezident İlham Əliyev VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun açılış mərasimində iştirak edir - CANLI
-
Gələn il Azərbaycanda internetin sürəti 50 Mbit/s-yə çatacaq
-
"Borussiya" PSJ-yə qarşı
-
Çində magistralın çökməsi nəticəsində azı 19 nəfər ölüb - YENİLƏNİB
-
Lənkəranda evlərdən mobil telefonlar oğurlayan şəxs saxlanılıb
-
Bu günə olan valyuta məzənnələri
-
Azərbaycan nefti ucuzlaşdı
-
Bu gündən sağlamlıq haqqında tibbi arayışlar elektron şəkildə veriləcək
-
Bakıda havada tozun miqdarı normadan artıqdır
-
Bu gündən Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir
-
Xəzər dənizində dalğanın hündürlüyü 2 metrdir – FAKTİKİ HAVA
-
Bakıda bu yollarda sıxlıq var - SİYAHI
-
Bu gündən birinci siniflərə şagird qəbulu başlanır
-
Bu gündən ibtidai siniflərdə tətil başlayır
-
Avropa çempionatında qızıl medal qazanan ilk azərbaycanlı xanım şahmatçı Vətənə dönüb - FOTO
-
İsrail Qahirədə Qəzzada atəşkəs məsələlərini müzakirə etməyə hazırdır
-
ABŞ Senatı Rusiyadan zənginləşdirilmiş uranın idxalına qadağa qoyub
-
ABŞ-da "F-16" qırıcısı qəzaya uğrayıb
-
PSJ Luis Enrike ilə bağlı qərarını açıqlayıb
-
Pakistanda məscidə hücum edilib, ölənlər var
-
Rusiyanın Cənubi Kuril adaları yaxınlığında zəlzələ olub
-
Kosmosda nüvə partlayışı dağıdıcı nəticələrə səbəb ola bilər - Pentaqon
-
Ağstafada avtomobil ağaca çırpılıb, ölən və xəsarət alanlar var
-
Xavinin qərarını dəyişən səbəb
-
İlon Maskın sərvəti bir həftə ərzində 37,3 milyard dollar artıb
-
Çempionlar Liqası: Münhendə məhsuldar heç-heçə
-
ABŞ həm Azərbaycan, həm də Ermənistanla danışıqlar aparmaqda davam edir - Dövlət Departamenti
-
Ukrayna XİN Azərbaycan və Ermənistan arasında sərhədin delimitasiyası ilə bağlı razılaşmaları alqışlayıb
-
Ərəb regionu ilə Azərbaycanın ortaq əlaqələri var - Ərəb Liqasının baş katibi
-
Cəlilabadda tütündən istifadə qaydalarını pozan 12 nəfər cərimələndi
-
Polşa siyasətçiləri Azərbaycanda keçiriləcək COP29-da iştirak etməyə hazırlaşır - Səfir
-
Bu ərazilərdə qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
İrəvan Mirzoyan-Bayramov görüşünü təsdiqləməyib? - Qazaxıstan XİN
-
Bakı Təşəbbüs Qrupu və Fransız Polineziyasının Tavini Huiraatira partiyası əməkdaşlığı genişləndirir
-
Qazaxıstan prezidenti rəqəmsal inkişaf nazirini vəzifəsindən azad edib
-
Hərbi qulluqçularımız "Kurtaran - 2024" sualtı axtarış və xilasetmə təlimində iştirak ediblər
-
Vyanada keçirilən konfransda Fransanın assimilyasiya siyasətindən danışılıb - FOTO/VİDEO
-
Səbail MKS-nin Mərkəzi Kitabxanasında Elçin Mirzəbəyli ilə görüş
-
Elan saytlarında saxta məlumatlar yerləşdirərək “beh” alan şəxs ələ keçib
-
İlham Əliyev ABŞ-ın İsa Məsihin Sonuncu Gün Müqəddəsləri Kilsəsinin və Stirlinq Fondunun nümayəndələrini qəbul edib - FOTO
-
Anar Məmmədli barəsində həbs qətimkan tədbiri seçildi