Ulu Öndər Heydər Əliyevin dövründə energetika sektorunun inkişafı və Mingəçevirdə “Azərbaycan” İES-in yaradılması

Ulu Öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə 1970–1980-ci illərdə Azərbaycanda sənaye və energetika sektorunun modernləşdirilməsi sahəsində mühüm islahatlar aparıldı. Onun təşəbbüsü ilə Mingəçevirin enerji mərkəzinə çevrilməsi planlaşdırıldı və bu çərçivədə “Azərbaycan” İstilik Elektrik Stansiyası inşa edildi. Bu stansiya təkcə respublikanın deyil, bütövlükdə regionun enerji təhlükəsizliyi baxımından strateji obyektə çevrildi. Heydər Əliyev Azərbaycanın enerji müstəqilliyinin bünövrəsini məhz bu dövrdə qoymuşdu.

Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə son 20 ildə energetika sahəsində görülmüş işlər

Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycanın energetika infrastrukturu müasir tələblər səviyyəsində yenidən qurulmuşdur. Əsas nailiyyətlər aşağıdakılardır:

• 30-dan çox elektrik stansiyası istismara verilib.

• Ümumi generasiya gücü 2000 MVt-dan artıq artıb.

• Sənaye inkişafına paralel olaraq enerji istehsalı və ötürülməsi sistemləri də genişləndirilib.

• “Yaşıl enerji” konsepsiyası COP29 hazırlıqları çərçivəsində daha da aktuallaşıb – külək, günəş və bərpa olunan mənbələr üzrə beynəlxalq əməkdaşlıqlar genişlənib.

“8 Noyabr” stansiyası: texniki göstəricilər, əhəmiyyəti və beynəlxalq əməkdaşlıq

Yeni açılmış “8 Noyabr” Elektrik Stansiyası 1280 MVt gücündədir və Avropanın ən müasir istilik elektrik stansiyalarından biri hesab olunur. Çində istehsal edilmiş avadanlıqlar, İtaliya ilə əməkdaşlıq əsasında mühəndis layihələndirmə işləri həyata keçirilib. Stansiyanın enerji effektivliyi yüksəkdir, ətraf mühitə təsiri isə minimum səviyyədədir. Bu layihə Azərbaycan-Çin və Azərbaycan-İtaliya strateji tərəfdaşlığının nümunəsi olaraq təqdim olunur.

Azərbaycanın enerji ixracatçısına çevrilməsi və yeni mərhələ

Azərbaycan artıq enerjini idxal edən yox, ixrac edən ölkədir. Hazırda Gürcüstan, Türkiyə və Avropa ölkələrinə elektrik enerjisi ixrac olunur. “8 Noyabr” stansiyasının işə salınması ilə ixrac həcmləri daha da artacaq. Bu, ölkəmizin Cənubi Qafqazda energetika lideri kimi mövqeyini möhkəmləndirir və enerji təhlükəsizliyi strategiyamıza xidmət edir.

Regional münaqişələr fonunda Azərbaycanın sabitlik məkanı olması

Qlobal qeyri-müəyyənlik, Yaxın Şərqdə müharibələr, enerji böhranları fonunda Azərbaycanın siyasi və iqtisadi sabitliyi, proqnozlaşdırıla bilən siyasəti ölkəmizi investorlar və tərəfdaşlar üçün etibarlı məkana çevirib. Bu amil həm də Azərbaycanın enerji layihələrinin davamlı inkişafı üçün zəmin yaradır.

Dünyada enerjiyə tələbatın artması və Azərbaycan siyasətinin qabaqlayıcı xarakteri

Hazırda dünya üzrə enerji istehlakı ilbəil artır. Prezident İlham Əliyevin uzunmüddətli enerji strategiyası məhz bu artımı nəzərə alaraq hazırlanıb. Azərbaycanın enerji ixrac potensialı artırılmaqla yanaşı, eyni zamanda bərpa olunan enerji sahəsində də böyük layihələrə start verilib – bu da ölkəni gələcəyin enerji çağırışlarına hazır vəziyyətə gətirir.

Züriyə Qarayeva

Siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, politoloq