5+ layihəsi çərçivəsində Aktual.az-ın baş redaktoru Anar Yusifoğlunun, Azxeber.com-un baş redaktoru Əfsələddin Ağalarovun, Ölkə.az-ın baş direktoru Məmməd Gülməmmədovun, Editor.az-ın redaktoru Azər Niftiyevin və Xeber1.az-ın rəhbəri Səbuhi Mübarizoğlunun suallarını BAXCP sədri, millət vəkili Qüdrət Həsənquliyev cavablandırıb.

-Qüdrət bəy, günün mövzusundan başlamaq istəyirəm. Xədicə İsmayılın həbs olunması ilə bağlı yəqin ki, məlumatınız var. Bunla bağlı Avropadan da bəyanatlar səsləndi. Necə düşünürsünüz, buna necə yanaşmaq lazımdır? Jurnalistin həbsi kimi, yoxsa siyasətlə məşğul olan bir şəxsin cəzalandırılması kimi?

-Biz müsəlman ölkəsiyik, Şərq xalqıyıq. Baxmayaraq ki, Azərbaycan Avropa təşkilatlarına inteqrasiya olub. Biz də ATƏT-in AŞ-nın üzvüyük. Buna baxmayaraq, bizim ölkəmizdə qadının həbs olunması xoşagəlməz bir haldır. Buna sadəcə təəssüf etmək lazımdır. Mən də, əlbəttə, təəssüf edirəm. Amma istintaqın sonunu gözləmək lazımdır. Əminəm ki, məhkəmənin gedişini siz jurnalistlər işıqlandıracaqsınız və biz də həbsin nə dərəcədə əsaslı olub-olmamasını müəyyənləşdirəcəyik.
Ümumiyyətlə, isə düşünürəm ki, ağır olmayan cinayətlər üzrə həbs qətimkan tədbirinin seçilməsi düzgün deyil. Həbs qətimkan tədbiri o halda seçilir ki, həmin şəxs istintaqdan yayına bilər. Bir də, cinayət ağır xarakterli olduqda, həbs qətimkan tədbiri seçilir.

-Dünən bir çox partiyalar, "Müsavat", "Ümid" partiyası X.İsmayılın həbsi ilə bağlı bəyanat yaydı. Bəs siz, partiya olaraq, hər hansı bir bəyanat yaymağı düşünürsünüz?

-Mən artıq elə indi partiyamızın mövqeyini açıqladım.

-Ümumiyyətlə, Siz, Xədicə İsmayılovanın jurnalist fəaliyyətini necə qiymətləndirirsiniz?

-Xədicə İsmayılovanı mən şəxsən belə tanıyıram ki, bu insan kifayət qədər öz siyasi mövqeyi olan bir şəxsdir. Jurnalistikadan da öz siyasi hədəflərinə çatmaq üçün bir vasitə kimi istifadə edir.
Mən özümlə bağlı bir misal çəkim ki, bir dəfə dəvət etmişdi "Azadlıq" radiosuna. Bu mənim ora elə axırıncı getməyim oldu. O, mənə canlı efirdə sual verdi ki, siz mütəmadi olaraq iqtidarı, prezident İlham Əliyevi tərifləyirsiniz və. s. Mən dedim ki, bir dənə nümunə göstərə bilərsiniz mənə? Desəydiniz, sərt tənqid etmirsən, bunu anlamaq olardı, amma "hər zaman tərifləyirsiniz", bu qədər də yalan olmaz.
Əgər jurnalistsinizsə, məni verilişinizə dəvət etmisinizsə, səsləndirdiyiniz sualla bağlı əlinizin altında bir fakt olmalıdır. Və mən bunu inkar etdiyim təqdirdə, jurnalist bu faktı təqdim etməli, səsləndirməlidir.
Bundan başqa onun üslubu da doğrusu mənim xoşuma gəlmir. Mən bilirəm ki, ona xaricdən də müəyyən informasiyalar ötürülür. O, jurnalistikadan sadəcə olaraq silah kimi istifadə edir. Bəzi hallarda da kimdənsə eşitdiyi, sübut edə bilməyəcəyi məlumatları mətbuat səhifələrinə çıxardır. Bu da, düşünürəm ki, yolverilməz haldır.
Amma onun üslubu belədir ki, ona daxil olan informasiya onun siyasi maraqlarına uyğundursa, dərhal mətbuat səhifələrinə çıxarırdı. Həm də o, jurnalist kimi yox, bir çox hallarda özünü bir müxalif hərəkatın lideri kimi təqdim edirdi. Və onun davranışı da sanki iqtidara, hökumətə meydan oxumaq təəssüratı yaradırdı. Jurnalistin işi problemi göstərmək olsa da, bunu sərt formada, qarşı tərəfə meydan oxuyurmuş kimi etməməlidir.

-Qüdrət bəy, necə düşünürsünüz, bu həbsdən sonra Azərbaycana qarşı xarici qüvvələrin təzyiqi ola bilərmi?

-Onsuz da Azərbaycana müəyyən təzyiqlər var. Bilirsiniz ki, Azərbaycanda çoxlu sayda insanlar həbs olunub və beynəlxalq insan hüquqlarını müdafiə təşkilatları onların dərhal azadlığa buraxılmasını tələb edir. Əminəm ki, bu da, həmin o kateqoriyaya aid olan insanların siyahısına əlavə ediləcək. Və Azərbaycana edilən təzyiqlər davam edəcək.
Amma mən iqtidarın yanaşmasından belə görürəm ki, o heç bir kənar qüvvəyə əhəmiyyət vermək fikrində deyil. Mən iqtidarın hazırkı fəaliyyətində bu motivi görürəm. İqtidar istəyir hər kəs bilsin ki,
Amerika da, Avropa da onu müdafiə edə bilər, amma bu, heç kimin toxunulmaz olması demək deyil.
Mən düşünürəm ki, belə adamların həbsi ilə biz Azərbaycan əleyhinə qüvvələrə imkan veririk ki, bu hallardan bizim əleyhimizə istifadə etsinlər. Ona görə də, mən belə insanlara görə beynəlxalq təşkilatlarla qarşıdurmaya getməməyin tərəfdarı olmuşam. Bu insanlar məhkəməyə qədər azad edilə, cəzalarını müəyyən qədər çəkən şəxslərin cəzalarının çəkilməmiş hissəsi isə dəyişdirilə bilər.

-Müxalifət partiyasının lideri kimi hazırda həbsdə olanlardan siyasi məhbus hesab etdikləriniz varmı? Varsa, zəhmət olmasa adlarını deyərdiniz.

Dediyim kimi beynəlxalq insan hüquqlarını müdafiə təşkilatları və onların siyasi məhbus hesab etdiyi şəxslər var. O şəxslərin içərisindən bəzilərinin tutulmasında siyasi motivlər var. Bunlardan birinin Tofiq Yaqublu olduğunu hesab edirəm. Hesab edirəm ki, bəzi şəxslərin həbs olunmasında siyasi motivlər rol alıb.
Mən sizə tam əminliklə deyirəm ki, siyasi məhbus hesab edilənlərin sırasında ağır cinayət işlətmiş məhbuslar da var. Bu gün bizim Qarabağ kimi ağır problemimiz var. Və bu problemin həllini də beynəlxalq təşkilatların öhdəsinə buraxmışıq. Sırf buna görə də, istəməzdim ki, bu tip adamlara görə, beynəlxalq təşkilatlarla münasibətlərimiz pozulsun.
Məsələn son zamanlar ABŞ ilə münasibətlərimiz son dərəcə kəskinləşir. Yaxud Avropa Birliyinin ən aparıcı ölkəsi – Fransa olsun. Biz öz ağır problemimizin həllini bu ölkələrə tapşırdığımızı unutmamalıyıq. Hesab etmirəm ki, "siyasi məhbus" adlanan o şəxslərə görə Amerika, AB ilə münasibətlərimizi korlamalıyıq. Bunu əvvəllər də söyləmişəm, indi bir daha da söyləyirəm, bu təşkilatlarla yalnız Qarabağa görə qarşıdurmaya gedə bilərik.
Bu adamlar əgər doğrudan da hansısa ekstremist dairələri təmsil etsəydilər, yaxud öz hərəkətləri, fəaliyyətləri ilə ölkəni Liviyanın, Suriyanın, Misirin gününə salmaq istəsəydilər, əlbəttə, mən o şəxslərin ən sərt formada cəzalandırılmasının tərəfdarı olardım.
Bununla yanaşı kimlərinsə, tutaq ki, Leyla Yunusun vətənə xəyanət ittihamı öz təsdiqini tapmış olarsa, mən onun cəzalandırılmasının tərəfdarıyam. İndiki halda isə hesab edirəm ki, istintaqın getdiyi dövrdə o insanların hər biri ev dustaqlığına buraxıla bilər.

-Deyək ki, X.İsmayıl meydanda yoxdur. Belə olan təqdirdə, BMT bu istiqamətdə qrantların ayrılmasına başqa sima axtaracaq. Yəni, məqsəd nədir? Ermənistanda, Gürcüstanda vəziyyət bizdən qat-qat acınacaqlı ola-ola, nəyə görə məhz Azərbaycan?

-Bilirsiniz, bəzən bizim KİV-lər hədsiz dərəcədə önəmli olan məqamı diqqətdən qaçırırlar. Məsələn II İliya Gürcüstanda erməni din xadimlərinin görüşündə belə bir fikir səsləndirib ki, "mən Roma Papası ilə görüşərkən o, mənə dedi ki, "siz İslam dünyasının ortasında bir oazissiniz və bir-birinizi qorumalı, müdafiə etməlisiniz".
Çox təəssüf ki, bu barədə 1-2 mətbu orqanda sadəcə informasiya getdi, heç bir geniş təhlilə isə rast gəlmədim. Sanki bu məsələnin üstündən sükutla keçdilər.
Mən uzun illərdir ölkə mətbuatında, beynəlxalq təşkilatların tribunasından daim söyləyirəm ki, Azərbaycana olan bu ədalətsiz yanaşmanın kökündə, həm də bizim müsəlman ölkəsi olmağımız dayanır. Bu faktor çox önəmlidir. Təəssüf ki, dünyanın siyasətini, ölkələrin sərhədlərini yenidən müəyyənləşdirən böyük güclərin hamısı xristian ölkələridir. Onların da bir xristian həmrəyliyi var. Yəni, dediyim kimi din faktoru çox önəmlidir.
Sözsüz ki, İslam dünyasında birlik yoxdur. İslam dünyasında, bəzən, dindən xüsusi məqsədlər üçün istifadə edib zənginləşir, hakimiyyətə gəlirlər. Amma onlar sivil və adil deyillər.
Bütün bunlar isə onu göstərir ki, İslam dünyası həm yekdil deyil, həm də dindən yalnız siyasi məqsədlər üçün istifadə edirlər.
İndi siz fikir verin, Gürcüstan bizim sayəmizdə yaşayır. Biz, demək olar ki, onlar üçün həyat mənbəyiyik. Ancaq görün ki, İliya görüşündə nə deyir.
Bu gün Qərbin əsas məqsədi Dağlıq Qarabağı Rusiyanın əlilə alıb, Ermənistana verməkdən ibarətdir. Çünki belə olan vəziyyətdə onlar həm mənəvi rahatlıq tapır, öz istəklərinə nail olurlar, digər tərəfdən də bizimlə Rusiyanı əbədi düşmən edirlər.
Mən özüm Rusiya ilə Azərbaycanın yaxınlaşmasının tərəfdarıyam, amma bunu ona görə etməyin tərəfdarıyam ki, Rusiya Qarabağın Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi olmasını bəyan etsin.
Azərbaycan əleyhinə kampaniya aparanlar istədiklərinə qismən də varsa, nail olublarmı?
Əlbəttə, bunu bizim iqtidar mənsubları nə qədər istisna etsələr də, desələr də ki, guya bizə qarşı kampaniya aparanlar əhəmiyyətsiz bir təbəqədir və ya əhəmiyyətsiz insanlardır, amma bu, belə deyil. Tutaq ki, AP-nin prezidentinə necə əhəmiyyətsiz adam demək olar? Yaxud dünyada ictimai rəyi müəyyənləşdirən beynəlxalq qurumlar var. Yəni hər hansı bir siyasətçi hansısa regionda insan haqlarının vəziyyətini öyrənmək istəyirsə, daxil olur həmin təşkilatların saytlarına və oradan informasiya alır.
Bizim də hüquq müdafiəçilərimiz var. Onlar ölkədaxili insan hüquqları ilə bağlı hesabatlar hazırlayırlar. Mən onların fəaliyyətlərinə kölgə salmaq istəmirəm, amma onların hansı ABŞ-da insan haqları ilə bağlı hesabat hazırlayıb? Deməli, bütün bu məlumatlar beynəlxalq təşkilatlardan alınır və o təşkilatlar da Azərbaycana qarşı hücumlar təşkil edib bizi ittiham edirsə, bu barədə düşünmək lazımdır.
Mən parlamentin tribunasından da, bu məsələ müzakirə olunanda söylədim ki, dünyada bir müddət "yumşaq güc" deyilən termin yaranmışdı. Burada daha çox başqa dövlətləri özünün mədəni səviyyəsi, təhsili, elmi, insan haqları ilə özünə yaxınlaşdırma üsuluna "yumşaq güc" deyilirdi. NATO PA-nın son iclasında bütün məruzəçilər, ekspertlər yalnız güc siyasətindən danışırdılar.
Bütün ekspertlər söyləyirdilər ki, sən nə qədər sülhpərvər, humanist siyasət yürüdürsən, yürüt. Əgər sənin bu siyasətini müdafiə edə biləcək, onu qoruya biləcək gücə sahib deyilsənsə, sənin siyasətin 3 qəpiyə də dəyməz. Söhbət bundan gedir.
Müasir dünya hal-hazırda bu siyasət üzərində qurulub. Biz ona görə, güclə hesablaşırıq. Azərbaycanda hamı bilir ki, Rusiya olmasa, biz qısa müddətdə torpaqlarımızı azad edə bilərik. Amma hər şeyi açıq şəkildə Rusiyaya söyləmək, heç də Qarabağ problemini həll etmir. Biz Rusiyanı vasitəçi kimi qəbul edirik və deyirik ki, biz onunla strateji tərəfdaşıq və. s. Amma bilə-bilə ki, 1 milyon qaçqının 20 ildən artıqdır qaçqın kimi yaşamasının böyük günahkarı elə Rusiyadır…
Bizim regionda söz sahibi Rusiya olduğundan, biz Avropadan daha çox Rusiyaya üstünlük veririk. Ona görə ki, regionda dəyişiklik etmək gücündə Avropa yox, Rusiyadır. Demək ki, biz daha çox Rusiya ilə hesablaşmaq zorundayıq. Ancaq onu da söyləyim ki, ölkənin imici haqqında da düşünmək lazımdır.
Ermənistana nəzər salsaq görərik ki, onlar əvvəldən də bilirdilər ki, Avrasiya İttifaqına üzv olacaqlar. Onların başqa yolu yox idi. Amma onlar bunu hiyləgərcəsinə etdilər. Guya ki, Avropa ilə danışıqlar aparıb, ora üzv olmaq istədikləri halda, Rusiya onları məcbur etdi. Sonra da deyirlər ki, biz məcburən bu addımı atdıq. Səbəb isə regionda sülhü qoruyub saxlamaq idi.
Əslində isə səbəb çox sadədir, işğalçılıq siyasətini yürütmək üçün Rusiyanın müəllifi olduğu Avrasiya İttifaqına üzv olmağı seçiblər. Əvvəldən də fikirləri ora üzv olmaq idi. Sadəcə Avropanı aldatmaq üçün, onların təzyiqinə məruz qalmamaq üçün belə etdilər. Həqiqətən də, təzyiqlər gəlmədi.
Bunları təkrar-təkrar ona görə deyirəm ki, Avropada Ermənistanla bizə olan münasibət tamam fərqlidir.

-Ümumiyyətlə, BAXC partiyası müharibə variantına necə baxır? Necə düşünürsünüz, müharibəsiz torpaqları qaytarmaq mümkündürmü?

Mümkündür, mən bunun yolunu dedim. Öncə dediyim kimi biz Rusiya ilə danışıqlar aparmalıyıq. Rusiya ilə razılaşa bilsək, əminəm ki, Qarabağı müharibəsiz azad edə bilərik. Biz "mütləq suverenlik, mütləq müstəqillik" adlanan yanlış anlayışdan imtina etməliyik. Belə dövlət yoxdur.
İkinci sualınıza gəlincə, mən müharibəni son variant kimi qəbul edirəm. Azərbaycan çox güclü hərbi potensial yaratmalıdır. Öncəliklə, orduda ciddi islahatlar aparmalı, peşəkar ordu qurulmalıdır. 18 yaşlı uşaqlarla torpaq azad etmək istəsək itkilər çox ola bilər. Biz boyu, çəkisi bunlara imkan verən gəncləri orduya cəlb etməliyik. Ölkəmizin hərbi üstünlüyü Ermənistandan 10 dəfə artıq olmalıdır. Çalışmalıyıq ki, Ermənistanın hər bir vətəndaşı başa düşsün ki, onu kimin müdafiə etməsindən asılı olmayaraq, bu müharibə baş tutarsa, Yerevanda daş-daş üstündə qalmayacaq.
Bu yaxınlarda onlar bizi boru kəmərlərini sıradan çıxarmaqla hədələyirdilər. Mən o zaman dedim ki, Metsamoru niyə yaddan çıxardırsınız? Yenə də o fikirdəyəm ki, bunun üçün güclü ordu qurmalıyıq.
Bizim bu gün iqtisadiyyatımızın bütün gücü neft sənayesindən əldə etdiklərimizə əsaslanır. Əgər neftin qiyməti 2-3 il ərzində dəyişməz olaraq 60 dollar civarında qalsa, Azərbaycan çox ciddi maliyyə problemləri ilə üzləşəcək. Ona görə ki, bizim büdcənin az qala yarısı elə Neft Fondundan transfertdir. Bu baxımdan da ölkədə fundamental islahatlar aparılmalıdır. Bunun üçün xüsusi kadrlara gərək yoxdur, inkişaf etmiş ölkələrin getdiyi yol var və həmin yolla da getmək lazımdır. Hesab edirəm ki, güclü iqtisadiyyatımızın olması üçün ən başlıca məsələ dövlət müəssisələrinin özəlləşdirilməsidir.
Daha sonra təhsil sistemində dəyişikliklər lazımdır. Orta təhsildə 1 buraxılış imtahanı verilməlidir. Uşaq 2 dəfə stress yaşamamalıdır.
Sonra, lazımsız qurumlar kifayət qədərdir. Hamı bilir ki, elmi işlərin yazılması, elmi adların alınması əksər hallarda artıq elmi fəaliyyətdən çıxıb, biznesə çevrilib. Xüsusi elmi işlər yazan şəxslər var və bütün bunların hər biri bəllidir. Açıq aydın görmək olur ki, Ali Attestasiya Komissiyası adı altında lazımsız bürokratik qurum var. Elmi Şuraların qərarına hansı məntiqlə başqa rəy verilə bilər? Elə savadlı adamlar varsa, niyə Elmi şuralara daxil edilmir?
Dövlət Universitetləri mütləq özələşdirilməlidir, bir-iki xüsusi təyinatla nazirliklərin tərkibindəki akademiyalar qalmaq şərti ilə. Məsələn, Hərbi Akademiya, Polis Akademiyası filan. Gələcəkdə hətta onlar da özəlləşməli və bəzi Universitetlər rayonlara köçürülməlidir. Niyə, məsələn, bizim Xarici Dillər Universitetimiz Astarada olmasın? Slavyan Universiteti Qusarda, Pedaqoji Universitet Qusarda olmasın?
Bu nəyə gətirib çıxardacaq? Bu ona səbəb olacaq ki, bölgələr inkişaf edəcək. Və gənclərin çoxu universiteti bitirdikdən sonra orada evlənəcək, orada qalıb, orada işləyəcəklər. Qısası, regionlar inkişaf edəcək.

-Bələdiyyə seçkilərinə BAXCP qatılıb, artıq nümayəndələri də burada əyləşiblər. Ümumiyyətlə, partiyalar bələdiyyə seçkilərini aşağılamaq üçün bu seçkilərə qatılmırlar. Sizin və partiyanızın mövqeyini bilmək istərdik.

Bizim partiyadan 297 nəfər qeydə alınıb. Hesab edirəm ki, siyasi partiya mütləq seçkilərdə iştirak etməlidir. Seçkilərdə qalib gəlmək şansı olmasa belə. Ona görə ki, seçki həm də partiya üzvlərinin fəallığını təmin etmək, siyasi proseslərdə aktivliyi əldə etmək üçündür. Bu, parlament seçkilərinə hazırlıq prosesi, bir məşqdir. Buna görə də biz bələdiyyə seçkilərinə qatılırıq.
Sizin digər fikrinizlə də razıyam. Bələdiyyə seçkilərinə maraq ona görə azdır ki, bələdiyyələrin statusu bizdə çox məhduddur. Əvvəla, ikili funksiyalar var. Məsələn, həm İcra hakimiyyəti, həm də bələdiyyələr kommunal xidmət sahəsində eyni işi görür. Bu, qəsəbə bələdiyyələrindən daha çox şəhərdəki bələdiyyələrdə özünü göstərir. Belə olan halda isə iki qurumdan birinin fəaliyyəti dayandırılmalıdır.
Bələdiyyənin hərə bir tərəfdən üstünə düşüb, kimsəsiz, sahibsiz qurum kimi. Bilmirəm nədəndir, bələdiyyələr hələ də sahibsiz bir qurum kimi ortada qalıb. Hamı düşüb onun üstünə. Bələdiyyə üzvləri maaş almırlar, bəzi bələdiyyələr istisnadır. Ona görə də, bələdiyyələrə maraq azdır. Səbəblərini də mən sizə izah etdim. Bələdiyyələrin statusu qaldırılmalıdır. Hesab edirəm ki, bələdiyyələrə yerli özünüidarə orqanı deyil, yerli hakimiyyət orqanı statusu verilməli və böyük şəhər bələdiyyələri yaradılmalıdır.

- Əli Kərimli ilə tələbə yoldaşı olmusunuz. Hazırda onunla münasibətləriniz qalıb?

– Qalmayıb, sözün doğrusu. Və heç buna görə təəssüf hissi keçirmirəm. Bilirsiniz, siyasi yollar ayrıla bilər, amma insanlar gərək yollar ayrılanda da bunu, həm insanlığa uyğun qaydada, həm də Şərq mentalitetinə uyğun qaydada etsinlər. Bizim onunla bir razılaşmamız olmuşdu ki, əgər biz birlikdə davam edə bilmədiyimizi görəriksə, sivil şəkildə ayrılacağıq. Amma bir gün mən işdə olanda (MSK katibi olan vaxt) mənə zəng edib, 5-ci gün saat 5-də Əli Kərimli fövqəladə toplantıya çağırdı. Və mən gəldim, öncə, onunla söhbət etdim və nə baş verdiyini soruşdum. O, mənə partiyadakı fəaliyyətimin onu qane etmədiyini və mənim üzvlük məsələmə baxılacağını söylədi. Mən ona verdiyi sözü xatırlatdım. Axı biz sivil qaydada, insanlıq münasibətlərinə zərər vurmadan ayrılmalı idik. Baxanda gördüm ki, dəhliz dolu jurnalistlərdir. Dedim "bunları da necə çağırmısan, elə də yola sal". O, qayıtdı ki, idarə heyəti nə qərar qəbul edərsə, edəcək. Mən eyni şeyi idarə heyətinə də izah etdim. Onlara sual verdim ki, o vaxt belə razılaşma olmamışdımı? Hər kəs başını aşağı saldı, ona görə ki, ondan maaş alırdılar. Mən vəziyyəti görüncə, istəmədim ki, insanları sınağa çəkim. Çünki heç vaxt bunun tərəfdarı olmamışam. Ona görə də, mən durdum çıxdım. İstəmədim ki, onlar mənim gözlərimin içinə baxıb sınsınlar. Mən ona dedim ki, əgər sən namərdlik edib, burada özündən asılı olan bu adamlardan indiki məqamda istifadə edib mənim partiyadan getməyim haqqında qərar qəbul etsən, o zaman mən səni ifşa etməyə məcbur olacağam. Yəni mənim qərarı sakit qəbul etməyimi gözləyirsənsə, bu olmayacaq. Seçimi də o etdi. Məndən sonra 19 nəfərlik idarə heyətindən bir nəfər də onun (Əli Kərimlinin) yanında qalmayıb. Hazırda ətrafına yığılan insanların əksəriyyəti gənclərdir. Onların çoxu da onu yaxından tanımırlar. O adamı yaxından tanıyıb, onunla sonuna qədər birlikdə olmaq mümkün deyil. Ona görə ki, onda səmimiyyət deyilən bir şey qalmayıb. O artıq iliyinə qədər siyasiləşmiş, iliyinə qədər qeyri-səmimi bir adamdır.
Onun müttəfiqləri ilə də davranışlarına baxın. Mən dəfələrlə bizim idarə heyətinin iclasında söyləmişəm ki, insanları siyasi təşkilatda birləşdirən siyasi maraqlardır. Və onlar birlikdə olduğu dövrdə də insani münasibətlər yaranır. Əgər siz nə vaxtsa hiss etsəniz ki, başqa bir siyasi təşkilat və ya partiyada öz maraqlarınızı daha yaxşı təmin etmək imkanınız var, buyurun.
Onun Rauf bəyə qarşı səsləndirdiyi ittihamlara diqqət edin. Dönük, satqın, filan, filan… Yəni kim buradan aralansa, bilsin ki, bu yarlıq onun üzərindədir. Onun adını dönük, satqın filan qoyacağıq. Mən hesab edirəm ki, insanları şantajla ətrafında saxlamaq özü bir əxlaqsızlıqdır.

- Zaman-zaman mətbuatda sizin açıqlamalarınız səslənir. Bir neçə ay bundan öncə Xarici İşlər naziri ilə bağlı ciddi mövqe ortaya qoydunuz. Və bu da cəmiyyətdə çox böyük müzakirəyə səbəb oldu. Belə bir fikir də söyləmişdiniz ki, bizim nazirlər arasında ən uğursuz nazir Xarici İşlər naziridir. Burada söhbət diplomatik etiketlərdən gedir, yoxsa xarici siyasətdə olan müəyyən məsələlər? Konkret olaraq sizi nə qane etmir?

– Azərbaycanın xarici siyasətinin həyata keçirilməsini hal-hazırda XİN və parlament həyata keçirir. Bəzi səfirlər səfirliyin binasından öz biznes ofisləri kimi istifadə edirlər. Təsəvvür edirsiniz, çoxları hətta yerli mətbuatı oxumur, onlarla əlaqələri yoxdur.
Bizim diaspora təşkilatları ilə normal münasibət qura bilməyiblər, bəziləri ilə hətta düşmən vəziyyətindədirlər. Mən sizə açıq formada deyirəm.
Bunlardan soruşuram ki, siz Azərbaycan haqqında kiçik bir informasiyanı yerləşdirə bilərsiniz hər hansı yerli mətbuatda? Dayanıb baxırlar.
Hansı bir qəzet baş redaktorunu siz fərdi qaydada səfirliyə dəvət etdiniz və ya özünüz gedib onlarla görüşdünüz?
Mən hamısının fəaliyyətlərinə kölgə salmaq istəmirəm, təbii ki, yaxşı səfirlərimiz də var. O vaxt Tahir (Tağızadə) müəllim, bizim nazirliyin sabiq Mətbuat xidmətinin rəhbərinin Çexiyadakı fəaliyyətini görüncə, məndə çox müsbət təəssürat yarandı. Amma daha adını yazmayın. Adını yazsanız, onu da geri çağıracaqlar (gülür).
Yəni bu cür çalışanlar da var, amma dediyim kimi orada gün keçirməklə məşğul olanlar da var.

-Bu gün deputatlarla yaxşı əlaqə yaratmaq olmur. Demək olar ki, sizinlə, ümumiyyətlə, görüşmək mümkün deyil. Bunun səbəbi nədir?

-Səbəbi vaxtdır. Yoxsa mənim özümün ünsiyyət baxımından jurnalistlərlə heç bir problemim yoxdur, həmişə onlarla dost olmuşam. Hesab edirəm ki, jurnalistika, sözün həqiqi mənasında siyasətin davamıdır. Jurnalistika həm də böyük siyasət deməkdir. Və bilirəm ki, jurnalistlərimiz çox faydalı işlərlə məşğuldurlar. Təbii ki, istisnalar var. Demokratik ölkəni jurnalistlərsiz təsəvvür etmək mümkün deyil.
Dünəndən bu tərəfə bir neçə jurnalistlə görüşmüşəm. Dünən 2 nəfər jurnalist, bu gün siz. İmkan düşdükcə, yəni, onlardan qaçmıram.

-Zaman zaman Milli Məclisdə fotolar, videolar yayımlanır. O fotolarda millət vəkili həmkarlarınızın telefonla oynadığı yerdə, bəzilərinin hətta yatan yerdə fotoları dərc olunub. Hazırda Milli Məclisə smartfonlarla giriş qadağan olunub. Bilmək istəyərdik ki, sizin müşahidələriniz nə deyir. Yenə də, bu cür hallar varmı?

-Bilirsiniz, onların hər biri mənim həmkarımdır və onların hər birinə də mənim hörmətim var. Bu məsələləri siz özünüz müşahidə edib yazsanız daha yaxşı olar.
Əvvəla, parlamentin daxili nizamnaməsində dəyişiklik edilməlidir. Siyasi islahatlar aparılmalıdır. Bu mövzuda hökumətin üzərinə demokratik islahatları genişləndirmək üçün ciddi öhdəlik düşür. Bunlar ciddi məsələlərdir.

- Parlamentin işində bir deputatın əsas fəaliyyəti seçicilərinin yerinə səs verməkdir. Belə bir video yayılmışdı ki, bir millət vəkili həmkarının yerinə səs verir. Mənim üçün maraqlıdır, siz heç öz həmkarınızdan xahiş etmisinizmi ki, mənim hər hansı bir işim var, sən mənim yerimə səs ver?

– Olub, misal üçün mən durub zalı tərk etmişəm. Və Musa müəllimə bu məsələdə fikrimin müsbət olduğunu deyib çıxmışam. Xahiş etmişəm ki, mənim əvəzimə səs versin. Əleyhinə olanda isə demirəm, çünki o deyir ki, mən əleyhinə səs vermirəm (gülür). Bu, Avropa ölkələrində də var. Səmimi şəkildə deyirəm ki, mən burada ciddi bir problem görmürəm.
Düşünürəm ki, parlamentdə Qarabağ komitəsi, eyni zamanda, büdcəyə nəzarətlə bağlı komitə yaradılmalıdır. Düzdür, bizdə Hesablama Palatası var, amma o sərf etmir. Düşünürəm ki, parlamentdə fundamental dəyişikliklər edilməlidir.

-Qüdrət Həsənquliyev özünü hələ də Əbülfəz Elçibəyin davamçısı hesab edirmi? Mənim üçün çox maraqlıdır, kabinetinizdə onun şəkli var?

– Bəli, mənim kabinetimdə başımın üstündə M.Ə.Rəsulzadənin şəkli var. Bizim qəzetin loqosunda da Elçibəyin şəkli var. Mən hesab edirəm ki, özümü onun davamçısı hesab etməyə daha çox mənəvi haqqım var. Baxmayaraq ki, Xalq Cəbhəsi adı ilə həm Klassik Xalq Cəbhəsi var, həm AXCP var. Ona görə ki, Ə.Elçibəyin heç vaxt siyasi fəaliyyətinin nüvəsini hakimiyyətə gəlmək təşkil etməyib. Amma bizdə siyasi partiyaların məqsədi yalnız və yalnız hakimiyyətə gəlmək olub. Və bunun üçün də çox hallarda bütün yollara əl atırlar. Sən hakimiyyətə gələ bilərsən, amma sənin gəlişin xalqın üçün heç bir müsbət dəyişikliyə yol verməyə də bilər.
Bizim hazırda qarşımıza qoyduğumuz əsas məqsəd Azərbaycanda siyasi mədəniyyətin formalaşmasına öz töhfəmizi verməkdir. Mən hələ 2000-ci ildə MSK-da xarici qüvvələrlə görüşəndə onların çoxunun riyakarlığını gördüm və ölkədə və regionda vəziyyəti düzgün qiymətləndirməyə çalışdım. Qərbin Azərbaycan siyasətini duymağa başladıqda, özümə dedim ki, Azərbaycanda şüurlarda köklü dəyişikliklər etmək lazımdır.
Yeni Müsavatla bağlı baş verənləri gördünüz. Mən hər zaman söyləyirdim ki, demokratik şüarlarla hakimiyyətə gəlmək olar, amma bu, o demək deyil ki, sən demokratsan. Yəni, demokrat olmağın üçün səndə o vərdişlərin formalaşması vacibdir. Bunun üçün isə, uzun bir dövr lazımdır. Rəhmətlik bəyin sözü olmasın, Azərbaycanın da müəyyən zamana ehtiyacı var.
Baxın, ABŞ-da qaradərililərin son zamanlar ağdərili polislər tərəfindən öldürülməsi halları sürətlə artıb. Axırıncıda 45 yaşlı 6 uşaq atasını boğub öldürdülər. Fikir verirsiniz, qaradərililər buna etiraz edirlər ki, qanun hamıya eyni cür tətbiq olunmalıdır. Və bununla əlaqəli aksiyalar keçirirlər. Həmin aksiyalara isə bir dənə də olsun ağdərili iştirak etmir. Bu insanlığa uyğun bir şeydir? Bu nəyin göstəricisidir? Bu onun göstəricisidir ki, onlar arasında irqi uçurum var.
Obama çıxdı, etiraf etdi ki, keçmişdən qalan o adət artıq mentalitetə oturub. Baxmayaraq ki, 70-ci illərdə irqçiliyə son qoyulduğu deyilsə də, hələ də bundan xilas ola bilmirik.
İndi də mən deyirəm ki, "Müsavat"da 20 il çiyin-çiyinə mübarizə aparan insanlar iqtidardan şəffaf seçki keçirməsini tələb edirdi. Və seçkinin sonunda da seçkinin ədalətli olmadığını, təkrar seçki keçirilməsinin lazım olduğu barədə bəyanatlar yayırdılar. Yaxşı, öz yoldaşın səndən yenidən qurultay keçirməsini tələb edir. O isə buna etiraz edir. Və beləliklə, partiyanı parçalayırlar.
Bunu mən ona görə deyirəm ki, hakimiyyət dəyişikliyi cəmiyyətin dəyişməsi demək deyil. Bir neçə prezident dəyişə bilər, əgər cəmiyyət buna hazır deyilsə, istənilən halda uğursuzluq baş verəcək. Ona görə də cəmiyyəti hazırlamaq lazımdır.

- Əli Kərimli ilə Rauf Arifoğlunun münasibətlərindən danışdınız. Ə.Kərimli haqqında kim nə isə yazırsa, həmən onu hakimiyyətə işləyən kimi təqdim edirlər. Eyni zamanda da R.Arifoğlu haqqında kim nə yazırsa, o da Ə.Kərimliyə xidmət edirmiş kimi təqdim edilir. Bu, eyni psixologiyanın göstəricisi deyilmi?

– Bizim cəmiyyətdə baş verən hadisələrin hər birinə görə, mən bu iqtidarı günahkar hesab etmədiyim kimi, eyni zamanda da "Müsavat"da baş verənləri də yalnız onun rəhbərliyi ilə əlaqələndirmirəm. Ona görə ki, o da cəmiyyətin bir hissəsidir. Eyni zamanda R.Arifoğlu ilə Ə.Kərimli arasında olan konflikt ondan qaynaqlanır ki, ölkədə siyasi mədəniyyət bizim arzuladığımız səviyyədə deyil. Qısası hər birimiz demokratiyadan, ali dəyərlərdən danışa bilərik, praktikada isə bu cür mövqe nümayiş etdirməyimiz gələndə başlayırıq fərqli davranmağa.
Hər bir xalqın inkişaf indeksi var. Bizim xalqın da hazırda inkişaf səviyyəsi imkan vermir ki, indikindən yüksək mərhələyə keçid edə bilək. Bunun üçün isə, işləmək lazımdır.

-Siz son təkliflərinizin birində demişdiniz ki, məmurlar Naxçıvanda istehsal olunan maşınlara minsə, daha yaxşı olar və Naxçıvanda məmurların çoxu o maşınları istifadə edirlər. Niyə elə düşünürsünüz? elə siz özünüz, Naxçıvanda istehsal olunan maşına minərsiniz?

– Mən deyim ki, Naxçıvanda istehsal olunan maşınlar çox yaxşıdır. Mən öz pulumla istədiyim maşını ala bilərəm. Amma bir halda ki, xalqın pulundan, büdcədən istifadə olunursa, burada artıq biz bunu nazirin və yaxud məmurun ixtiyarına buraxmamalıyıq.
Mən hesab edirəm ki, Naxçıvana əlavə investisiya qoyuluşu olmalıdır. 2013-cü ildən bu yana bura qoyulan investisiya 5 dəfə azalıb, halbuki insanların oranı tərk etməməsi üçün yeni iş yerləri açılmalıdır.
Mən istəyərdim ki, orada xüsusi elmi tədqiqat institutu yaradılsın. Getdikcə bu maşınları təkmilləşdirməliyik. Gəncəni isə çevirməliyik yük avtomobilləri və kənd təsərrüfatı maşınları istehsal edən mərkəzə. Sadəcə, bunun üçün şirkətlərlə müqavilə bağlanmalı və investisiya qoyulmalıdır. Azərbaycan isə bunları xaricdən alır. Bilirəm, bunlar bir az ağır məsələlərdir, ancaq buna Azərbaycan hökuməti qorxmadan girişsə, bu işin öhdəsindən gəlmək olar.

-Milli Məclisə futbol klubu kimi baxsaq, mövqe baxımından harada oynayırsınız?

-Hücumda.

-BAXC partiyasını biz harada görməliyik? Siz özünüzü harada görürsünüz?

-Bütöv və qüdrətli Azərbaycan uğrunda mübarizə aparanların ön sırasında.

5+1 layihəsi çərçivəsində…

Editor.az

15 Dekabr 17:32