Vətəndaşlar aldıqları mənzillərə çıxarış verilib-verilməyəcəyini əvvəlcədən elektron qaydada dəqiqləşdirə bilirlər
Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsinin (ƏMDK) 36 elektron xidmətindən 600 minə yaxın vətəndaş istifadə edib. Komitədən bildirilib ki, ƏMDK fəaliyyət istiqamətləri üzrə elektron, onlayn və SMS xidmətlərinin tətbiqini genişləndirir. Vətəndaş məmnunluğunu ön planda saxlayan komitə əhaliyə təqdim etdiyi elektron xidmətlərin sayına görə seçilir. Əhalinin ictimai xidmətlərdən istifadəsinin sadələşdirilməsi, bu sahədə şəffaflığın təmin olunması, xidmətlərdən real vaxt rejimində yararlanması məqsədilə komitə fəaliyyət göstərdiyi sahələrdə avtomatlaşdırılmış xidmətlər şəbəkəsini təkmilləşdirir.
Həyata keçirilən tədbirlərin nəticəsidir ki, hazırda komitənin fəaliyyət sahələri üzrə 36 elektron, o cümlədən 3 onlayn və 3 SMS xidmət vətəndaşların istifadəsindədir. Bu xidmətlər həm "Elektron hökumət" portalı (www.e-gov.az), həm də komitənin elektron xidmətlər portalı (www.e-emdk.gov.az) üzərindən təqdim olunur. Komitənin fəaliyyət sahələri üzrə təşkil edilmiş elektron və onlayn xidmətlər vasitəsilə hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən 2017-ci ilin 9 ayı ərzində 130 mindən çox müraciət daxil olub və cavablandırılıb. Ümumilikdə isə vətəndaşlara, fiziki və hüquqi şəxslərə müxtəlif fəaliyyət istiqamətləri üzrə 600 minə yaxın elektron xidmət göstərilib.
ƏMDK-nın təqdim etdiyi elektron xidmətdən 24-ü daşınmaz əmlakın qeydiyyatı, 11-i dövlət əmlakının özəlləşdirilməsi və idarə edilməsi, 1-i isə daşınmaz əmlakın kadastrı ilə bağlıdır. Bu xidmətlərin 29-u interaktiv, 7-si isə informativ xidmətlərdir. Əhalinin geniş şəkildə müraciət etdiyi daşınmaz əmlakın qeydiyyatı sahəsindəki elektron xidmətlərdən daha intensiv şəkildə istifadə edilir. Bütün əmlak əməliyyatlarının "bir düymədə" yerinə yetirilmək imkanı vətəndaşların bu sahədə yarana biləcək çətinliklərinə son qoyur.
Daşınmaz əmlakların sənədləşdirilməsi prosesində dövlət rüsumu və xidmət haqqı barədə elektron qaydada, əvvəlcədən məlumat almaq imkanı bu sahədə şəffaflığı daha da artırıb. Bu məqsədlə komitənin rəsmi "emdk.gov.az" səhifəsində "Əmlakın qeydiyyatı kalkulyatoru" istifadəyə verilib. Məbləğin əvvəlcədən dəqiq bilinməsi istifadəçilər tərəfindən maliyyə vəziyyətinin planlaşdırılmasına, xərclərin əvvəlcədən hesablanmasına və vaxt itkisinin aradan qaldırılmasına şərait yaradır.
Vətəndaşların marağına səbəb olan daha bir xidmət "Daşınmaz əmlak barədə dövlət reyestrindən məlumatların verilməsi"dir. "E-emdk.gov.az" portalına daxil olan istifadəçilər müvafiq bölməyə keçərək ( 36-cı xidmət) çıxarışın reyestr və qeydiyyat nömrələrini doldurmaqla əmlakın hüquqi və texniki statusu haqqında ətraflı informasiya əldə edirlər. Bu isə məkan məfhumunu aradan qaldırmaqla mülkiyyətçilərə əmlaklarına dair onlayn qaydada məlumat alması imkanını yaradır.
Hazırda çoxmərtəbəli yaşayış binasından mənzil alanlar həmin binanın sənədlərinin qaydasında olub-olmadığını və aldıqları mənzillərə çıxarış verilib-verilməyəcəyini əvvəlcədən elektron qaydada dəqiqləşdirə bilirlər. Bunu reallaşdıran "Çoxmərtəbəli yaşayış binasında daşınmaz əmlakın dövlət reyestrindən çıxarış almış mənzillərin mövcudluğu barədə məlumatların verilməsi" adlanan elektron xidmət vətəndaşların razılığına səbəb olub. Yeni xidmətdən istifadə etmək üçün komitənin "emdk.gov.az"rəsmi internet səhifəsində "Elektron xidmətlər" bölməsinə daxil olaraq, həmin xidməti seçmək lazımdır. İstifadəçi, ölkə üzrə onu maraqlandıran şəhər, rayon, qəsəbə və ya kənd, küçənin adını, həmçinin tikinti şirkətinin (MTK-nın) adını qeyd etməklə, mənzillərin dövlət reyestrindən çıxarışının mövcud olub-olmadığı haqda məlumatı elektron qaydada real vaxt rejimində əldə edə bilir. Bu qeydiyyat sahəsində mövcud risklərin minimuma endirilməsinə, daşınmaz əmlak sahibləri arasında yarana biləcək problemlərin aradan qaldırılmasına şərait yaradır. Habelə mənzil alarkən müvafiq qurumlara əlavə müraciətlərin qarşısını alır.
Əhalinin işini sadələşdirən yeniliklərdən biri olan "Mənzillərin alqı-satqı müqavilələri üzrə satış qiymətləri barədə məlumatların verilməsi" xidməti alınan mənzillərin qiymətinin əvvəlcədən bazar dəyərlərinə uyğun onlayn rejimdə öyrənmək imkanı yaradır. Nəticədə qiymətlə bağlı vətəndaşın səhv yönləndirilməsi kimi problemlər minimuma enir, həmçinin onlar maliyyə resurslarını əvvəlcədən planlaşdırmaqla vəsaitlərinə rahatlıqla özləri qərar verə bilir.
Vətəndaşlara çıxarışların elektron formada təqdimedilmə imkanı da yaradılıb. Bu, komitənin istifadəyə verdiyi "Elektron çıxarış sistemi" vasitəsilə həyata keçirilir. Sistem sayəsində kağız çıxarışın itirilməsi, yararsız hala düşməsi ilə bağlı problemlər aradan qaldırılır. Kağız çıxarışın başqa insanlar tərəfindən saxtalaşdırılması və qanunsuz istifadə edilməsi halı tam istisna edilir.
Vətəndaşlar daşınmaz əmlakın yüklülüyünə dair arayışları (Forma-1) notariuslarda real vaxt rejimdə əldə edirlər. Bundan ötrü ərazi qeydiyyat ofislərinə müraciət etməyə ehtiyac qalmayıb. Həmçinin daşınmaz əmlaka dair təkrar bazarda rəsmiləşmiş alqı-satqı müqavilələri birbaşa olaraq onlayn rejimdə ərazi qeydiyyat ofislərinə göndərilir. Bundan əlavə, daşınmaz əmlaka dair çıxarışların verilməsi, texniki sənədlərin tərtibi üçün sənədlərin qəbulu, ipoteka, lizinq əməliyyatlarının qeydiyyatı və ləğvi kimi elektron xidmətlərdə mövcuddur. Hazırda ölkəmizdə dövlət əmlakının özəlləşdirilməsi və onun idarə edilməsi elektron üsullarla həyata keçirilir. Özəlləşdirilmə sahəsində tətbiq olunan yeniliklər isə vətəndaşların prosesə marağını artırıb.
Dövlət əmlakının özəlləşdirilməsi ilə bağlı keçirilən hərraclarda da elektron xidmətlər mövcuddur. Belə ki, hərraclarda qeydiyyatdan keçmək, əmlaka dair sifariş vermək, 10 faiz behi ödəmək elektron qaydada həyata keçirilir. Bu isə özəlləşdirilmə prosesində operativliyi təmin etməklə vətəndaş məmnunluğunu artırır. Eyni zamanda, bu sahədə innovativ yenilik olan Elektron hərrac insanları vaxt itirmədən əmlak sahibi edir. Sistem məkan məfhumunu aradan qaldırır. Yəni, vətəndaş hərrac günü mənzilini tərk etmədən internet vasitəsilə onlayn olaraq sifariş verdiyi əmlakın hərracına qoşula bilir. Nəticədə özəlləşdirilmə prosesi avtomatlaşdırılır, hər bir şəxs istənilən yerdən hərraca qoşulur. Bununla da sərmayəçilər, biznes qurumları daha çevik üsullarla özəlləşdirmədə iştirak edə bilir. Sistemin əsas üstünlüklərindən biri vətəndaşın sifarişçi qismində qatılmadan da hərracın gedişatını real vaxt rejimində izləmək imkanının olmasıdır. Bunun üçün qeydiyyatdan keçmək tələb edilmir. Nəticədə alıcı işini rahatlaşdırmaqla əvvəlcədən hərrac vasitəsilə əyani tanış olur. Bunun üçün https://e-emdk.gov.az/eHerrac/Home/Presentation linkinə keçid etmək kifayətdir. İlk rəsmi naviqasiya sistemi "AzNav"ın istifadəsi də vətəndaşların razılığına səbəb olub. Hazırda sistemin 180 minə yaxın istifadəçisi var.