Avropada vahid ordu yarana bilərmi? Dünya
- 19 Noyabr 2018 13:01
- 11 130
Avropa İttifaqının vahid ordusunun yaradılması ideyası ötən günlərdə yenidən gündəmə gəlib.
Əksər Avropa ölkələri ABŞ-ın əsas söz sahibi olduğu NATO tərkibində əməliyyatlarda iştirak etsələr də, Fransa və Almaniya ayrıca Avropa ordusunun yaradılmasında maraqlıdır. Məqsəd ABŞ-ın Avropa ölkələri üzərində hərbi təsirini azaltmaqla yanaşı, Avropa ölkələri arasında gələcəkdə hərbi qarşıdurmaları önləmək və müxtəlif ölkələrin hərbi təhcizatını vahid sistem halına gətirməkdir.
Vahid Avropa ordusunun necə qurulmalı olması sualı hələ də cavablandırılmamış qalır. Təhlükəsizlik siyasəti üzrə ekspert Markus Kaym Avstriya Teleradiosuna (ORF) verdiyi müsahibədə bildirib ki, belə bir ordunun yaradılmasında məqsədlərdən biri ittifaq və ölkələrin müdafəsini təmin etməkdir. Bu istiqamət isə onsuz da bu fəaliyyəti həyata keçirən NATO-nun funksiyalarının dublikatına çevrilə və izafi xərclərə səbəb olan yeni qurumların yaranmasına aparıb çıxara bilər. İkinci və daha məqsədyönlü istiqamət isə Avropa ölkələri arasında və Avropa ilə qonşu regionlarda böhran menecmentinin həyata keçirilməsi ola bilər.
Avropa Komissiyası vahid ordu ilə Avropa ölkələri arasında sülh və əmin-amanlığın təmin edilməsi və eləcə də müxtəlif ölkələrdə hərbi xərclərlə bağlı maliyyə vəsaitlərinə qənaət ediləcəyi qənaətindədir. Belə ki, hazırda Avropa ölkələrində 178 fərqli silah sistemlərindən istifadə edilir, ABŞ-da isə silah sistemlərinin sayı 30-a bərabərdir. Avropa dövlətləri 30 müxtəlif tank tipindən istifadə etdiyi halda, ABŞ ordusunda yalnız bir tip mövcuddur.
Avropa ölkələri arasında Birgə Müdafiə Birliyi barədə ilk fikirlər İkinci dünya müharibəsindən sonra səsləndirilsə də, hazırkı formatda təqdim olunan ordu təklifinin yaşı iyirmi ildən çoxdur. Avropa Təhlükəsizlik və Müdafiə İttifaqı və ya Avropa ordusu adı daşıyan sistemə qarşı etimadsız yanaşanlar da kifayət qədərdir, çünki bir sıra ölkələr öz milli müdafiə strukturunu Brüsselə həvalə etməyi və tam şəkildə mərkəzdən asılı olmağı istəmirlər. Üzv ölkələrdə getdikcə güclənən sağçı-populist siyasətçilər də əhalinin Brüsselə qarşı soyuq münasibətinə öz töhfələrini verirlər. Eləcə də Avstriya kimi əbədi neytrallıq elan etmiş və heç bir bloklara qoşulmayan ölkələrin də yeni vahid orduda iştirakı məsələsi hüquqi suallar doğurur.
Əksər Avropa ölkələri ABŞ-ın əsas söz sahibi olduğu NATO tərkibində əməliyyatlarda iştirak etsələr də, Fransa və Almaniya ayrıca Avropa ordusunun yaradılmasında maraqlıdır. Məqsəd ABŞ-ın Avropa ölkələri üzərində hərbi təsirini azaltmaqla yanaşı, Avropa ölkələri arasında gələcəkdə hərbi qarşıdurmaları önləmək və müxtəlif ölkələrin hərbi təhcizatını vahid sistem halına gətirməkdir.
Vahid Avropa ordusunun necə qurulmalı olması sualı hələ də cavablandırılmamış qalır. Təhlükəsizlik siyasəti üzrə ekspert Markus Kaym Avstriya Teleradiosuna (ORF) verdiyi müsahibədə bildirib ki, belə bir ordunun yaradılmasında məqsədlərdən biri ittifaq və ölkələrin müdafəsini təmin etməkdir. Bu istiqamət isə onsuz da bu fəaliyyəti həyata keçirən NATO-nun funksiyalarının dublikatına çevrilə və izafi xərclərə səbəb olan yeni qurumların yaranmasına aparıb çıxara bilər. İkinci və daha məqsədyönlü istiqamət isə Avropa ölkələri arasında və Avropa ilə qonşu regionlarda böhran menecmentinin həyata keçirilməsi ola bilər.
Avropa Komissiyası vahid ordu ilə Avropa ölkələri arasında sülh və əmin-amanlığın təmin edilməsi və eləcə də müxtəlif ölkələrdə hərbi xərclərlə bağlı maliyyə vəsaitlərinə qənaət ediləcəyi qənaətindədir. Belə ki, hazırda Avropa ölkələrində 178 fərqli silah sistemlərindən istifadə edilir, ABŞ-da isə silah sistemlərinin sayı 30-a bərabərdir. Avropa dövlətləri 30 müxtəlif tank tipindən istifadə etdiyi halda, ABŞ ordusunda yalnız bir tip mövcuddur.
Avropa ölkələri arasında Birgə Müdafiə Birliyi barədə ilk fikirlər İkinci dünya müharibəsindən sonra səsləndirilsə də, hazırkı formatda təqdim olunan ordu təklifinin yaşı iyirmi ildən çoxdur. Avropa Təhlükəsizlik və Müdafiə İttifaqı və ya Avropa ordusu adı daşıyan sistemə qarşı etimadsız yanaşanlar da kifayət qədərdir, çünki bir sıra ölkələr öz milli müdafiə strukturunu Brüsselə həvalə etməyi və tam şəkildə mərkəzdən asılı olmağı istəmirlər. Üzv ölkələrdə getdikcə güclənən sağçı-populist siyasətçilər də əhalinin Brüsselə qarşı soyuq münasibətinə öz töhfələrini verirlər. Eləcə də Avstriya kimi əbədi neytrallıq elan etmiş və heç bir bloklara qoşulmayan ölkələrin də yeni vahid orduda iştirakı məsələsi hüquqi suallar doğurur.
-
Naxçıvan Muxtar Respublikasının baş naziri işdən azad olunub
-
Peter Siyarto: Ukraynadakı müharibə total uğursuzluqdur
-
Nazir müavini: Macarıstan şirkətləri Qarabağa yatırım etməkdə maraqlıdırlar
-
Ermənistan Təbrizdə konsulluq açacağını təsdiqlədi
-
Xanada silah-sursat aşkar edilib
-
Hiss edirəm ki, qızıl medalla qayıdacam - Murad Fətiyev
-
Təbrizdə qadın azarkeşlərin stadiuma girişlərinə qadağa qoyulub
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Prezidentləri Füzuli şəhərinin dağıdılmış yerlərinə baxıb, şəhərin Baş planı ilə tanış olublar
-
Macarıstan Azərbaycandan daha çox həcmdə təbii qaz almağı planlaşdırır
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat: 23 nəfər saxlanıldı
-
Rusiya müdafiə nazirinin müavinin əmlakına həbs qoyulub
-
Bu il neçə şəxsə sosial müavinət və təqaüd təyin olunub?
-
Macarıstanın azad olunmuş ərazilərin bərpasında iştirakı ilə bağlı plan hazırlanır
-
"Biz də Azərbaycanın komandasıyıq" Süngün Futbol Klubu
-
Bu gün Xalq artisti Məmməd Bürcəliyevin anadan olmasından 110 il ötür
-
Rusiyadan NATO-ya xəbərdarlıq
-
Zakir Həsənov komanda-qərargah təlimlərini izlədi - FOTO/VİDEO
-
Bakıda Azərbaycan-Macarıstan Hökumətlərarası Komissiyasının 10-cu iclası keçirilir - FOTO
-
Yanvar-mart aylarında Türkiyənin Qazaxıstana kimyəvi maddə ixracının həcmi açıqlanıb
-
Ölkədə may ayının 1-dən bu qadağa qüvvəyə minir
-
Premyer Liqa tarixində antirekord
-
Cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 60 nəfər saxlanılıb
-
Biləsuvarda kişi çalışdığı mağazada öldü
-
Nərimanovda qadının mənzildə meyiti aşkarlanıb
-
Xankəndidə silah və sursatlar aşkarlandı
-
Bu istiqamətdə əlavə qatar reysləri təyin edildi
-
792 gündə Rusiya Ukraynada nələr itirib - Rəqəmlər
-
Laçına da şəxsi avtomobillə getmək mümkün olacaq
-
Paytaxtda müxtəlif təyinatlı kəsici-deşici alətlər satan şəxslər ələ keçib
-
ABŞ-ın yardımı Ukraynaya qələbə qazandırmayacaq
-
Azərbaycanda vəkillərin sayı açıqlanıb
-
ABŞ-ın daimi nümayəndəsi Rusiyanı nüvə müharibəsini qızışdırmaqda ittiham edib
-
Azərbaycan nefti cüzi bahalaşıb
-
Rusiyada Bexterev xəstəliyinin müalicəsi üçün dünyada ilk dərman qeydiyyata alınıb
-
Amerikalı general: "NATO-nun Avropadakı təlimləri Rusiyaya qarşı keçirilir"
-
ABŞ və Niger Amerika qoşunlarının ölkədən çıxarılmasını müzakirə edəcək
-
Blinken: "ABŞ və Çin ikitərəfli münasibətlərə məsuliyyətlə yanaşmalıdır"
-
Bakıda bu yollarda tıxac var - SİYAHI
-
Yaşar Güler avstraliyalı həmkarı ilə görüşüb
-
İstanbul Hava Limanı yenidən Avropanın ən işlək hava limanı seçilib
-
Çində 2030-cu ilə qədər hər 3 avtomobildən 1-i elektromobil olacaq
-
Avropa Komissiyası Ukraynaya 1,5 milyard avro yardım ayırıb
-
Daha bir boksçumuz Avropa çempionatında yarımfinala vəsiqə qazanıb
-
Cevdet Yılmaz Rumıniyaya rəsmi səfər edəcək
-
SOLOTÜRK Çanaqqala üzərində nümayiş uçuşu keçirib
-
Zelenski Qərbi ittiham edib
-
“Liverpul” derbidə "2" alıb
-
Bayden administrasiyası Ukraynanın uğur qazanacağına şübhə ilə yanaşır
-
Husilərin 4 PUA-sı vurulub
-
İspaniyanın Baş naziri istefaya gedə bilər
-
Macarıstanın xarici işlər naziri Azərbaycana gəlib
-
ATACMS-ların Ukraynaya verilməsi təhlükəni artırır
-
Ermənistana verilmiş torpaqların qaytarılması mexanizmi hazırlanmalıdır
-
Azərbaycan hər zaman özünü dövlət kimi aparmağı bacarır
-
“4 kəndin azad edilməsi Prezident İlham Əliyevin qələbə strategiyasının davam etdirilməsidir”
-
Azərbaycanın növbəti böyük siyasi və diplomatik uğuru
-
Dünyada ərzaq və normal qidalanma problemləri kəskinləşir
-
“Əli Hüseynov Gürcüstanda uzaqgörən və cəsur azərbaycanlı siyasətçi kimi tanınıb”
-
“COP29-un Bakıda keçirilməsi Azərbaycan mərkəzi ölkəyə çevrildiyini göstərir”
-
Ərdoğanın İraqa səfərində mühüm məqam