Alimlər ömrün uzunluğuna təsir göstərən genetik amilləri aşkar ediblər Hadisə
- 15 Fevral 2019 17:25
- 11 088
Novosibirsk Dövlət Universitetinin alimləri Rusiya Elmlər Akademiyasının Sibir bölməsinin Sitologiya və Genetika İnstitutundan, Edinburq Universitetindən və bir neçə başqa institutdan olan tədqiqatçılarla əməkdaşlıq şəraitində yaşı 37-dən 73-ə qədər olan 300 mindən çox insanın genetik göstəriciləri və xəstəlik tarixləri barədə Böyük Britaniya Bioloji Bankında (UK Biobank) saxlanılan məlumatları tədqiq ediblər. Tədqiqatın rəhbəri, Novosibirsk Dövlət Universitetinin nəzəri və tətbiqi funksional genomika laboratoriyasının müdiri Yuri Aulçenko deyib: "Biz aşkar etmişik ki, insan həyatının sağlam dövrünün uzunluğu genetika baxımından 3 komponent ilə müəyyən edilir: demensiya, bədxassəli şişlər, yəni xərçəng xəstəlikləri, habelə ürək-damar sisteminin və metabolizmin sağlamlığa təsiri".
Y.Aulçenko izah edib ki, vəfat etmiş insanların kliniki və genetik məlumatlarından istifadə etmək imkanları məhdud olduğuna görə, ömrün uzunluğuna təsir göstərən genetik amilləri tədqiq etmək çətinləşir. Onun sözlərinə görə, bu halda insan həyatının sağlam dövrünün uzunluğunu öyrənmək çox ümidverici alternativ üsuldur. Bu halda alimlər geniş əhatəli klinik informasiya və genetik məlumatı tədqiq etmək imkanı qazanır. Rusiyalı və britaniyalı alimlər 300.477 Britaniya sakininin genomlarını tədqiq ediblər. Həyatın sağlam dövrünün gözlənilən müddətinə təsir göstərən 12 genetik lokus, yəni konkret genlərin yerləşdiyi sahə müəyyən edilib. Həmin genlərdən üçünün (HLA-DBQ, LPA və CDKN2B) uzunömürlülüklə bağlı olması əvvəldən məlum idi. Daha 3 genetik lokus (HLA-DQB1, TYR и C20orf112) həm həyatın sağlam dövrünün uzunluğu ilə, həm də çoxsaylı xəstəliklərə tutulma riskinin artması ilə bağlıdır.
Tədqiqatçılar xəstəliyin dinamikasını təhlil edərək bu qənaətə gəliblər ki, yaşla əlaqədar xəstəliklərə aid risklər insan yaşa dolduqca eksponensial qaydada artır və Hompers qanununa uyğun sürətlə çoxalır. Həmin qanuna görə 40 yaşdan sonra bütün səbəblərlə bağlı ölüm riski həndəsi silsilə üzrə artır və təqribən 8 ildən bir ikiqat çoxalır. Alimlərin fikrincə, bu tədqiqat qocalmanın genetikası sahəsində yeni diaqnostik metodlar yaratmağa imkan verəcək, habelə qocalmaya qarşı terapiya axtarışına kömək edəcək.
Y.Aulçenko izah edib ki, vəfat etmiş insanların kliniki və genetik məlumatlarından istifadə etmək imkanları məhdud olduğuna görə, ömrün uzunluğuna təsir göstərən genetik amilləri tədqiq etmək çətinləşir. Onun sözlərinə görə, bu halda insan həyatının sağlam dövrünün uzunluğunu öyrənmək çox ümidverici alternativ üsuldur. Bu halda alimlər geniş əhatəli klinik informasiya və genetik məlumatı tədqiq etmək imkanı qazanır. Rusiyalı və britaniyalı alimlər 300.477 Britaniya sakininin genomlarını tədqiq ediblər. Həyatın sağlam dövrünün gözlənilən müddətinə təsir göstərən 12 genetik lokus, yəni konkret genlərin yerləşdiyi sahə müəyyən edilib. Həmin genlərdən üçünün (HLA-DBQ, LPA və CDKN2B) uzunömürlülüklə bağlı olması əvvəldən məlum idi. Daha 3 genetik lokus (HLA-DQB1, TYR и C20orf112) həm həyatın sağlam dövrünün uzunluğu ilə, həm də çoxsaylı xəstəliklərə tutulma riskinin artması ilə bağlıdır.
Tədqiqatçılar xəstəliyin dinamikasını təhlil edərək bu qənaətə gəliblər ki, yaşla əlaqədar xəstəliklərə aid risklər insan yaşa dolduqca eksponensial qaydada artır və Hompers qanununa uyğun sürətlə çoxalır. Həmin qanuna görə 40 yaşdan sonra bütün səbəblərlə bağlı ölüm riski həndəsi silsilə üzrə artır və təqribən 8 ildən bir ikiqat çoxalır. Alimlərin fikrincə, bu tədqiqat qocalmanın genetikası sahəsində yeni diaqnostik metodlar yaratmağa imkan verəcək, habelə qocalmaya qarşı terapiya axtarışına kömək edəcək.
-
Şəkidə 2 mərtəbəli ev yanıb
-
Türkiyənin keçmiş idman naziri evində ölü tapılıb
-
Alimpaşa Məmmədov dəymiş ziyandan 185 min manat ödəyib
-
İlk rübdə Azərbaycanın sığorta bazarı 8% böyüyüb
-
Azərbaycan ABŞ-la maliyyə sahəsində kibertəhlükəsizlik məsələlərini müzakirə edib
-
Kobaxidze Viktor Orbanla görüşəcək
-
Fransa klubu Zubiri transfer etmək istəyir
-
Əfv Məsələləri Komissiyasının iclası keçirildi - Müraciətlərə baxıldı
-
Al Paçino və Den Stivens “The Ritual” filmində əsas rolları canlandıracaqlar
-
İmmunçatışmazlığı olan hər il qripə qarşı peyvənd edilməlidir - SN
-
Bu dərmanların Azərbaycana gətirilməsi qadağası ləğv edilir
-
Azərbaycan mövcud fikir ayrılıqlarının sülh yolu ilə həllinə tam sadiqdir - Elçin Əmirbəyov
-
Bu il Cəbrayıla 712 ailənin köçürülməsi nəzərdə tutulur
-
Pakistandan Azərbaycana turist axınının artırılması üçün yeni imkanlar açılır
-
Bakı dünyada ən çox xarici investisiya yatırılan üçüncü şəhər olub
-
Azərbaycan və İordaniya prokurorluqları arasında memorandum imzalanması barədə razılığa gəlinib
-
Türkiyə XİN 1915-ci il hadisələri ilə bağlı birtərəfli bəyanatları rədd edib
-
“TikTok”dan yazırlar ki, gəlib uşağı çəkək, amma öz bank kartımızı qoyaq: yardım kampaniyası, yoxsa etibardan sui-istifadə? - ARAŞDIRMA
-
Bayden növbəti dəfə “erməni soyqırımı” ifadəsindən istifadə edib
-
Azərbaycan və Ermənistan sülh müqaviləsi imzalamağa çox yaxındır - Hulusi Kılıç
-
Azərbaycanın keçdiyi inkişaf yolu bir çoxları üçün nümunədir - Sevil Mikayılova
-
YAP Xətai rayon təşkilatında partiya sıralarına yeni qəbul olunanlara üzvlük vəsiqələri təqdim edilib - FOTO
-
Normallaşmanın başlanğıc nöqtəsi
-
Ankara və Bakı Şərqi Qərblə birləşdirir
-
Qırğızıstan Prezidenti Ağdam rayonunda məktəbin tikintisi barədə danışıb
-
2026-cı ilədək Laçına 5 mindən çox sakin qayıdacaq
-
Azərbaycan СОР29 platformasından öz tarixindən bəhs etmək üçün istifadə edə bilər - Metyu Brayza
-
Prezident İlham Əliyev işğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpasında dəstəyinə görə Qırğızıstana təşəkkürünü bildirib
-
Birgə Bəyannamə Azərbaycan ilə Qırğızıstan arasında strateji münasibətlərin daha dərin xarakterini təsbit edir - Sadır Japarov
-
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycanla Qırğızıstan arasında ticarət dövriyyəsinin artması tendensiyası mövcuddur
-
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycan-Qırğızıstan İnkişaf Fondunun Nizamnamə fondu 4 dəfə - 100 milyon dollaradək artıb
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədlərinin imzalanması mərasimi olub - YENİLƏNİB
-
Prezident İlham Əliyev və Prezident Sadır Japarov mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - YENİLƏNİB
-
Prezident İlham Əliyev qırğızıstanlı həmkarını COP29-a dəvət edib
-
Prezident İlham Əliyev: Qırğızıstan Prezidentinin Azərbaycana səfəri iki ölkə arasında dostluq və qardaşlıq münasibətlərinin möhkəmlənməsinə töhfə verəcək
-
Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh həm regiona, həm də Qazaxıstana faydaya zəmanət verir - ŞƏRH
-
Azərbaycanda məşhur həkim özünü güllələyib
-
Prezident İlham Əliyev: Qırğızıstan tərəfindən Ağdamda məktəb binası inşa ediləcək
-
Prezident İlham Əliyev: Biz ənənəvi tərəfdaşlarımızla, qardaş ölkələrlə münasibətləri inkişaf etdiririk
-
Yanvar-mart aylarında Türkiyənin Qırğızısıtana sement məhsulları ixracının həcmi açıqlanıb
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədlərinin imzalanması mərasimi keçirilib
-
“Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi yanında Dövlət Avtomobil Nəqliyyatı Xidmətinin fəaliyyətinin təmin edilməsi haqqında” dəyişiklik edilib - FƏRMAN
-
Prezident İlham Əliyev və Prezident Sadır Japarov mətbuata bəyanatlarla çıxış edirlər - CANLI
-
İcra məmurunun təqdimatıyla borclunun əmlakına həbs qoyulmasının prosessual əsasları müəyyən edilib
-
Laçında otuz ölkəni təmsil edən xarici ekspertlərin iştirakı ilə konfrans işə başlayıb
-
Allahverən İsmayılov “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif edilib - SƏRƏNCAM
-
Macarıstan XİN rəhbəri Azərbaycana gəlir
-
Misir Azərbaycan və Ermənistan arasında əldə olunmuş razılaşmanı alqışlayıb
-
“Təhsil haqqında” qanuna dəyişiklik edilib - FƏRMAN
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - YENİLƏNİB
-
Tərbiyəçi-müəllimlərin vakant yerlər üzrə qeydiyyatı başladı
-
Qırğızıstan Prezidenti Sadır Japarovun rəsmi qarşılanma mərasimi olub
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başlayıb
-
Sabahın hava PROQNOZU
-
Hulusi Kılıç: Azərbaycanla Ermənistanın xarici müdaxiləsiz razılıq əldə etməsi önəmli addımdır
-
COP29 qlobal problemlərin həllinə ciddi töhfə verə bilər - Printon universitetinin professoru
-
Azad edilmiş rayonlarda ət və süd istehsalının həcmi açıqlanıb - SİYAHI
-
AMEA-da yeni şöbələr yaradıldı
-
NYMEX əmtəə birjasında təbii qaz ucuzlaşı