Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində Fransanın ölkəmizdəki səfirliyinin, AMEA Rəyasət Heyətinin, Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun dəstəyi ilə “Azərbaycan-Fransa birgə arxeoloji tədqiqatlarının 10 illiyi” mövzusunda sərginin açılışı olub. Tədbirdə AMEA-nın prezidenti, akademik Akif Əlizadə, Mədəniyyət naziri Əbülfəs Qarayev, Fransanın sabiq ətraf mühit naziri Seqolen Royal, azərbaycanlı və fransalı arxeoloqlar, eləcə də KİV nümayəndələri iştirak ediblər.
Sərgidə 10 il ərzində iki ölkənin arxeoloqlarının apardığı birgə tədqiqatlar nəticəsində əldə olunmuş, dünya arxeologiyası üçün böyük əhəmiyyət kəsb edən nadir tapıntılar nümayiş etdirilir. Tədbirdə çıxış edən Mədəniyyət naziri Əbülfəs Qarayev UNESKO-nun Ümumdünya İrs Komitəsinin Bakıda keçirilən 43-cü sessiyasının ölkəmiz üçün əhəmiyyətindən danışıb, Azərbaycanın bir çox möhtəşəm tədbirlərə ev sahibliyi etdiyini vurğulayıb. Diqqətə çatdırıb ki, Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyevanın böyük xidmətləri nəticəsində Azərbaycanın UNESKO ilə münasibətləri yüksək səviyyədədir.
Sonra çıxış edən fransalı arxeoloq Bertiy Lione Azərbaycanda aparılan arxeoloji tədqiqatlardan danışıb. Bildirib ki, o, Azərbaycanın bölgələrində aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı təkcə qədimi əşyaları tapmaqla kifayətlənməyib, həmin dövrlərdə yaşayan insanların həyatını, mühitini, sosial və ailə münasibətlərini tədqiq edib.
Fransanın sabiq ətraf mühit naziri Seqolen Royal isə iki ölkə arasında elmi əməkdaşlıqdan söz açıb, sərginin təşkilinə görə Mədəniyyət Nazirliyinə, Milli İncəsənət Muzeyinə, AMEA-ya və Fransa səfirliyinə təşəkkürünü bildirib. Tədbirdə qeyd olunub ki, Beynəlxalq Azərbaycan-Fransa arxeoloji ekspedisiyası 2006-cı ildən başlayaraq fəaliyyət göstərir. Ekspedisiya 2006-2013-cü illərdə Ovçular təpəsi və Duzdağda, 2013-cü ildən başlayaraq isə Kültəpə və onun ətrafında araşdırma aparıb.
Araşdırmaların nəticələri Cənubi Qafqazın, o cümlədən Azərbaycanın Neolit, Eneolit və Kür-Araz mədəniyyətlərinin müxtəlif problemlərini öyrənməyə imkan verib. AMEA-nın Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu, Fransanın Milli Tədqiqatlar Mərkəzi və Parisin Sen-Jermen Milli Muzeyi əməkdaşlarının birgə səyləri ilə Lerik rayonunun Monidigah kəndi ərazisində aparılmış arxeoloji qazıntılar zamanı 200-dən çox maddi-mədəniyyət nümunəsi tapılıb.
Arxeoloqların sözlərinə görə, bu qədim yaşayış məskəni Fransadan olan Morqan qardaşlarının 120 il əvvəl Lerik rayonu ərazisində kəşfiyyat xarakterli qazıntı işlərinin nəticəsi kimi əldə edilən xəritə əsasında aparılan tədqiqatlar zamanı aşkarlanıb. Tovuz ərazisində aparılan qazıntılar nəticəsində Menteş qədim yaşayış yerində Neolit dövründən Erkən Tunc dövrünə qədər uzun bir tarixi mərhələnin mövcudluğu üzə çıxarılıb.
Qeyd edək ki, Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu və Lion-2 Lümieğ Universiteti arasında 2017-ci ilin martında imzalanmış əməkdaşlıq müqaviləsinə əsasən Azərbaycan və Fransa arxeoloqlarının birgə əməkdaşlığının nəticələrini əks etdirən eyni mövzulu sərginin gələcəkdə Parisdə və Tiflisdə də təşkil olunması planlaşdırılır.