“Çanaqqala zəfəri: 1915-ci ildə I Dünya müharibəsinin təlatümləri və Osmanlı imperiyası” Hadisə

“Çanaqqala zəfəri: 1915-ci ildə I Dünya müharibəsinin təlatümləri və Osmanlı imperiyası”

Milli Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitutunda elmi konfrans keçirilib

Ötən gün Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Ziya Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutunda "Çanaqqala zəfəri: 1915-ci ildə I Dünya müharibəsinin təlatümləri və Osmanlı imperiyası" mövzusunda elmi konfrans keçirilib.
APA-nın məlumatına görə, konfransda çıxış edən institutun direktoru Gövhər Baxşəliyeva bildirib ki, tədbirin keçirilməsində məqsəd Çanaqqala zəfərini qeyd etməklə yanaşı, həmin dövrdə Osmanlı imperiyasında baş verən hadisələri təhlil etməkdir. Onun sözlərinə görə, Çanaqqalə zəfəri tarixə qızıl hərflərlə yazılıb: "1915-ci ilin fevralından 1916-cı ilin əvvəllərinə kimi davam edən bu savaşda türk əsgərinin mərdliyi düşməni dəf etdi. Çanaqqala zəfəri minlərlə şəhidin qanı hesabına tarixə yazılmış salnamədir".
G. Baxşəliyeva Çanaqqala zəfərinin qazanılmasında Azərbaycanın da rolunun olduğunu vurğulayıb: "Çanaqqalə zəfəri həm də Azərbaycanın müstəqilliyinin əldə edilməsinə töhvə verdi. Təsadüfi deyil ki, məhz bu köməyin qarşılığı olaraq, Nuru Paşa 1918-ci ildə Qafqaz İslam Ordusu ilə Bakını erməni-bolşevik işğalından azad etdi".
AMEA-nın vitse-prezidenti İsa Həbibbəyli çıxışında Azərbaycan-Türkiyə həmrəyliyindən danışaraq, iki ölkənin bütün sahələrdə qardaşlıq nümayiş etdirdiyini qeyd edib. Onun sözlərinə görə, Çanaqqala zəfərinin ildönümü ilə əlaqədar Azərbaycanda da silsilə tədbirlərin keçirilməsi həmrəyliyin bariz nümunəsidir: "Bu gün Çanaqqala zəfəri dünyaya barış mesajını verir. Bu savaşdan bütün Türk dünyasının çıxardığı nəticə budur və sülhsevərlikdir. Çünki Çanaqqalada Azərbaycan da, bütün Türk dünyası da məhz qardaşlıq idealları uğrunda savaşıb. Hesab edirəm ki, Çanaqqala zəfərinin 100 illiyi Qarabağ probleminin şifrəsidir".
Türkiyənin Azərbaycandakı səfiri İsmayıl Alper Çoşqun isə qeyd edib ki, Türkiyə-Azərbaycan münasibətləri qardaşlığa dayanır. Onun sözlərinə görə, hazırda iki dövlətin bütün sahələrdə əməkdaşlığı və birliyi qürurvericidir: "Çanaqqala zəfərinə gəldikdə isə bu tarixin əhəmiyyətini anlamaq üçün daha əvvəlki illərə qayıtmalı və hadisələri dərindən təhlil etməliyik. Həmin dövrdə Osmanlı İmperiyasına qarşı planlar, imperiyanı zəiflətmək və parçalamaq üçün görülən işlərə baxılmalıdır. Hesab edirəm ki, bu gün biz Çanaqqala savaşından bir barış mesajı çıxarmağı bacarmışıq".
Səfir qondarma "erməni soyqırımı"na da münasibət bildirərək qeyd edib ki, hazırda Türkiyənin bütün dünyanın qarşısında alnıaçıq dayanmasının səbəbi 1915-ci il hadisələrinə ədalətli yanaşmasıdır.
Konfransda Çanaqqala hadisələrini əks etdirən tarixi kadrlar nümayiş etdirilib.