"Gürcüstanda yalnız Putin və Trampın obrazları savaşmır, həmçinin Avropa Birliyinin də bu seçkilərdə fəal rolunu görməkdəyik".
Bu sözləri Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiya ilə mübarizə komitəsinin üzvü, millət vəkili Zahid Oruc deyib. Millət vəkili Gürcüstanda seçkilərin yalnız daxili hadisə olmadığını və bu ölkənin uzun onillər ərzində beynəlxalq güclərin qarşıdurma meydanı olaraq qalacağını bildirib:"Əlbəttə, bu, mənfi haldır. Çünki ölkə özlüyündə xarici təsirləri neytrallaşdıra bilməyəndə yalnız milli iradə, seçici rəyi, təkcə partiyaların apardığı mübarizələr, vətəndaşların qayğıları və sosial durumu döyüşmür, əksinə, onun üzərinə gedən savaş daha böyük olur və nəticədə dövlət qeyd etdiyimiz 2-ci mərtəbədəki durumdan asılı vəziyyətə düşür. Həqiqət ondan ibarətdir ki, Gürcüstan həmin zolağın içərisinə 2003-cü ildən düşüb və hazırda da orada qalmaqdadır. Əlbəttə ki, bu məkanı demokratiya adasına çevirərək, onu bütün postsovet məkanı ölkələri üçün nümunəyə döndərməyə görə milyardlar xərclənib. Saakaşvili Şevardnadzeni hakimiyyətdən kənarlaşdıranda hər kəsə bəlli idi ki, burada yalnız bir xalqın sovetizmin mirasını ləğv edərək yerində Qərb tipli dövlət qurmaq istəyi hökmran deyil. Məsələ Corc Buşdan başlayan və sonra Obama dövründə də davam etdirilən demokratiyanın ixracı layihəsidir. O üzdən bu adanı nümunəvi etməli idilər ki, onu görk olaraq nəinki Rusiyaya, həm də Ukrayna, Moldova və digər dövlətlərə göstərsinlər. Eləcə də elə bu bölgə ilə sərhəd olan İrana, Asiya qitəsindəki digər ölkələrə barmaq işarələsinlər ki, bu dəyişikliklərin faydası nədən ibarətdir. Ona görə də Saakaşvili həqiqətən də uğur qazandı. İstər korrupsiyanın cilovlanması, effektiv idarəçilik, məmur sayının vətəndaşlarla mütənasibliyinin təmin olunması, şəffaflıq, hesabatlılıq və s. sahədə inqilabi işlər gördü. O üzdən hətta obrazlı bir yanaşma da mövcud idi ki, Saakaşviliyə olan ehtiram ikinci ölkələrdə daha çoxdur, nəinki Gürcüstanın daxilində. O, iqtidari tərk etməyə məcbur olanda belə mənzərə var idi ki, yeni hakimiyyət qüvvələri onun bütün mirasını darmadağın edəcəkləri təqdirdə Gürcüstanı təkrarən sovet formasiyasına qaytarmış olacaqdılar. O üzdən Bidzina İvanişvili də nə qədər Saakaşvilinin özünü və onun komanda üzvlərini düşmən elan etsə də, onun həyata keçirdiyi bütün tədbirlərin üzərindən xətt çəkmədi. İndi isə Saakaşvilinin kölgəsi, "kabusu" qalib gəlməkdədir".

Zurabişvili hamar qəbul olunacaq bir sima deyil

Millət vəkili bildirib ki, Gürcüstan seçki məsələsi yalnız Vaşadze və Zurabişvilinin döyüşü ilə bitmir:
"Gürcüstanda yalnız Putin və Trampın obrazları savaşmır, həmçinin Avropa Birliyinin də bu seçkilərdə fəal rolunu görməkdəyik. Ona görə ki, ən azı vizasız gediş-gəliş bərqərar olub və hazırkı hakimiyyətin düşmənləri marixuanalı demokratiya ibarələrindən istifadə edirlər. Zurabişvili də personası o qədər hamar qəbul olunacaq bir sima deyil, bu, yalnız seçki zamanı azərbaycanlılarla əlaqədar ifadələri, öz rəqiblərini Türkiyənin agentləri adlandırması və s. məsələsi də deyil. Zurabişvili daha çox Fransada karyera uğurları əldə edib, o, milli dilini də bilmir və mənşəcə gürcü olmasına baxmayaraq, bir sıra məsələlərdə yad, fərqli mentallığa malikdir. Rəqibləri Zurabişvili ilə əlaqədar məsələlərin hamısını toplu halında çox uğurla istifadə etdilər. Həmçinin bilirsiniz ki, İvanişvilinin hazırkı Gürcüstan Prezidenti Georgi Marqvelaşvili ilə münasibətləri çox pis səviyyəyə gəlib çatıb. O üzdən xalqın bir çox gözləntiləri özünü doğrultmadı. Hamıda belə illuziyalar var idi ki, İvanişvili malik olduğu milyardları xalqa ərmağan edəcək, demokratiyanın üstündə böyük rifaha qovuşan gürcü xalqı meydana çıxacaq. Xəyalların çoxu puç olanda insanlar avtomatik olaraq nostalji hissindən dərhal Saakaşvilini xatırlamağa başladılar. Bu əlbəttə ki, indiki iqtidarın böyük yanlışlarıdır".
Millət vəkili hesab edir ki, Gürcüstan hazırkı reallıqda böyük bir qeyri-sabitlik zolağına düşə bilər:
"İndiki halda Britaniya şahzadəsi ibarəsi ilə qiymətləndirilən Gürcüstan prezidentliyi məsələsinə gəlincə, Marqvelaşvili səlahiyyətləri həddindən artıq məhdud, yalnız hakimiyyəti təcəssüm etdirən bir simvoldur. Ancaq o biri yandan hamı təhtəlşüurunda dərk edir ki, bu, qarşıdakı seçki mübarizəsinin ən həlledici bir mərhələsidir. Çünki burada mövqelərini itirmək avtomatik olaraq gələcəkdə parlamenti və beləliklə hökuməti itirməklə nəticələnə bilər. Təbii ki, "Rustavi-2"-yə qarşı yürüş və sərt tədbirlər də buradan qaynaqlanır. Əminəm ki, qarşıdakı həftədə mübarizənin qanunsuzluq müstəvisinə yuvarlanması daha da artacaq. Vaşadzenin qalibiyyəti hazırkı reallıqda çox böyükdür, ancaq müxtəlif resurslar onların əleyhinə işlədiləcək".

Gürcüstan dövlətçiliyi yenidən sınaq qarşısında

Z.Oruc Bidzina İvanişvilinin və onun çevrəsində olan qüvvələrin hakimiyyəti çox sakitliklə əldən verməyəcəyini bildirib:
"Bu, çox vacib bir məsələdir. Çünki "porker" oyunlar müəyyənləşəcək. Vaşadze və onun çevrəsində olan qüvvələr arasındakı ixtilaflar gücləndirilə, yaxud da Saakaşvili ilə bağlı mövqelər dəyişə bilər. Ancaq demokratiyanın hazırkı kövrək xarakterinə görə, vəziyyət elə bir həddə çata bilər ki, Gürcüstan dövlətçiliyi yenidən sınaq qarşısına düşə bilər. Bunu heç vaxt arzulamırıq və Azərbaycana sabit Gürcüstan lazımdır. Ona görə ki, ötən illər ərzində bütün Qərb və avroatlantik məkanla siyasətimiz bu dövlət üzərindən qurulub. Hətta açıq demək lazımdır ki, gürcü dövləti siyasi ayaqda qalmasına görə Azərbaycana borcludur. Ancaq bəzən əks davranışları görməkdəyik və onlar Ermənistanla ixtilafımızdan maksimum dərəcədə bəhrələnməkdədirlər, hətta əleyhimizə mövqe tutmaqdadırlar. İvanişvili də hakimiyyətinin ilk günlərində bunu hiss etdirirdi, ancaq sonradan Azərbaycanla münasibətlərin mütləqliyini, bunun gürcü dövlətçiliyinin varlığı üçün həlledici və əvəzsiz olması reallığını Bakının müdrik davranışları ilə başa düşərək, başqa hərəkətlərə yol vermədi.
Ona görə də əgər müxalif partiyaların birliyi prezident seçkilərində qalib gəlsə belə, Qərbdəki kimi çəkindirmə və balans funksiyasının burada işlək olacağını gözləmək olmaz. Bu, Almaniyada, yaxud başqa ölkələrdə işləyir, sistemdə böhran yaranmır. Ancaq yeni demokratiyalarda - keçmiş postsovet düşərgəsinə daxil olan ölkələrdə bu nəzəriyyə xalqın gözləntilərini uğurla doğrulda bilmir. Ona görə də pafosla dilə gətirilən ilk demokratiya adasında elə hadisələr baş verə bilər ki, yenidən qanlı savaşlar görə bilərik. Bu, xalqın prosesləri nə dərəcədə öz iradəsi altına ala biləcəyindən asılı olacaq. Burada Rusiyanın rolu isə maksimum dərəcədə Saakaşvilinin gəlişini əngəlləməkdən ibarət olacaq. Çünki bu, təkrarən qeyri-sabit Qafqaz, yaxud da onların əleyhinə olan ritorikalı bir fiqurun yenidən uğur qazanması demək olacaq. Bu isə Ermənistandan sonra daha mənfi nəticələr doğurmuş olur və iki dövlətin büsbütün Kremlin orbitindən çıxması avtomatik bu regionda qüvvələr nisbətinin tamamilə Qərbin xeyrinə dəyişməsi demək olar. Bu isə yenə də bölgədə ciddi hadisələrin getməsi, Rusiya yönümlü qüvvələrin təkrar prosesə müdaxiləsi, bəlkə də hərbi vasitələrlə həll edilməsi, yaxud da münaqişə bölgələrində toqquşmalarla meydana çıxa bilər. Qərb isə indi Trampın liderliyi altında bölünmüş bir durumdadır. Avropa Birliyi fərqli bir siyasət aparır. Ağ Evdən tamam ayrı direktivlər verilir. Ona görə "Con Bolton gəldi və sabah hakimiyyət Saakaşvilinin iradəsinə qayıdacaq və bununla da proses bitəcək", hətta "Paşinyan da dekabrda uduş əldə edəcək" kimi reallıqlar həqiqətən də bu regionu yenidən ağır və sarsıntılı hadisələrin tunelinə çevirir. Azərbaycan isə bunda qətiyyən maraqlı deyil, ölkəmiz daxildə sabit bir sistem qurub. Mənim aləmimdə Qafqazlarda ən güclü iqtidar İlham Əliyevin liderliyi altında məhz Azərbaycandadır. Bu, özlüyündə bölgəyə təhlükəsizlik baxımından müsbət təsir edir, xarici siyasət kursunda mühüm bir nizam yaradır. Bu baxımdan da Azərbaycan nəyisə korreksiya etməli deyil, əksinə qarşı tərəfdən Bakının mövqeyinə uyğun addımlar atılmalıdır. Qərbin isə Rusiya ilə Gürcüstanda davanı nə formada bitirəcəyi artıq gələcəyin söhbətidir".

Saakaşvili amili

Politoloq Məhəmməd Əsədullazadənin fikrincə isə, Gürcüstanda prezident seçkilərinə ölkənin sabiq prezidenti Mixail Saakaşvilinin böyük siyasi təsirləri kifayət qədər böyükdür. Məhz birinci turda Salomi Zurabişvilinin seçilməməsində Saakaşvili amili mühüm rol oynayıb. Hakim "Gürcü Arzusu" partiyasının siyasi səhvlərindən məharətlə istifadə edən Saakaşvili Gürcüstan müxalif qüvvələri öz ətrafında birləşdirməklə, siyasi güc qazanır, həmçinin ölkədə yaşayan digər xalqların dəstəyini qazanmaqla İvanaşvili qarşısında qüvvəsini ortaya qoyur: "Bir məsələni qeyd edim ki, Gürcüstanda məhz prezident seçkilərinə böyük təsir edən orada yaşayan azərbaycanlılardı. Məhz azərbaycanlıların Mixail Saakaşvilinin dəstək verdiyi müxalif "Güc Birlikdədir" koalisiyanın namizədi Vaşadzeyə səsə verməklə, Gürcüstan tarixində ilkə imza ataraq, hakim partiyaya deyil, müxalifətə səs verdilər. Bununla azərbaycanlılar ölkənin siyasi taleyində mühüm rol oynadıqlarlını nümayiş etdirdilər. Bundan sonra Gürcüstanda siyasi qüvələr azərbaycanlılarla hesablaşacaq və onları güc kimi qəbul edcək. Artıq, Saakaşvili bu amildən istifadə edərək, Gürcüstanda siyasi mövqeyini gücləndirməyə çalışır".
Politoloq qeyd edib ki, ikinci turda hakim partiya saxtakarlığa əl atmasa, azərbaycanlılar və gürcülər Vaşadzeni prezident seçəcəklər. Əgər, Vaşadze prezident seçilərsə, artıq Gürcüstanda Bidzina İvanaşvilinin yolun sonuna gələcək. Növbəti parlament seçkilərində əhali hakim partiyaya səs verməyəcək: "Əgər, Vaşadze prezident seçilərsə, bu, o deməkdir ki, xalq artıq İvanaşvili siyasi sistemi ilə vidalaşmağa hazırlaşır. Bundan əlavə, Saakaşvili Gürcüstana qayıdacaq. Hakim partiya qalxıb Saakaşvilini həbs etsədə müvəqqəti xarakter daşıyacaq. Həmçinin İvanaşvili kölgəsində olan hakimiyyətə beynəlxalq təzyiqlərə yol açar. Saakaşvilini həbsxanada saxlamaq, Gürcüstanda geniş etitrazlara səbəb ola bilər. Həmçinin Saakaşvilinin siyasi nüfuzu yüksəlməklə, bir başa hakimiyyətə yolunu açar. Ona görə də baş verən proseslər fonunda "Gürcü Arzusu" hakimiyyətinin ən kritik dövrünü yaşayır. Məhz, hazırkı hakimiyyət qeyri-gürclərdə də narazılıq yaratmaqla,demək olar ki, öz sosial dayaqlarını laxladıb".