Alimlər ilk lazer prototipi yaradıblar Hadisə
- 20 Sentyabr 2019 16:36
- 1 274
İsveçrə alimləri bəyan ediblər ki, onlar hazırda inşa edilən LISA orbital qravitasiya-dalğaları laboratoriyası üçün ilk lazer prototipi yaradıblar. Onun köməyi ilə Kainatda baş verən proseslərin tədqiqində böyük əhəmiyyətə malik olan zaman-məkan dəyişmələrinin izləmək mümkün olacaq. Lazerin ilk versiyası Vyanada keçiriləcək “Laser Congress” konfransında geniş ictimaiyyətə təqdim ediləcək. Dünya Optik Cəmiyyəti (OSA) xəbər verir ki, kosmosda istifadə ediləcək ilk müasir lazer növünün yaradılması, həmçinin onun yüksək iş dəqiqliyinin təmin edilməsi alimlərin qarşısında duran mühüm vəzifə olub. Lazerin yaradıcılarından biri, İsveçrə Elektronika və Mikrotexnologiya Mərkəzinin əməkdaşı Stiven Lekon qeyd edib ki, LISA-nın istifadəsinə uzun müddət çox qalsa da, 2030-cu ilədək bu məsələ ilə əlaqədar bir sıra texniki problemləri həll etmək lazım gələcək”.
LISA orbital qravitasiya-dalğaları laboratoriyasının inşası ideyası ABŞ-ın Aeronavtika və Kosmik Tədqiqatlar Milli Agentliyi (NASA) və Avropa Kosmik Agentliyi (ESA) tərəfindən 2001-ci ildə irəli sürülüb. Laboratoriyanın tərkibində Yerətrafı orbitdə fırlanacaq və zaman-məkan dəyişikliklərini qeydə alacaq üç zond olacaq. Astronomlar bunun üçün qravitasiya dalğalarını birləşdirən lazer şüalarının təhrif olunmasını izləyəcəklər. Cari onilliyin əvvəlində ABŞ bu proqramı tərk edib və həmin səbəbdən LISA-nın inşası qeyri-müəyyən vaxtadək təxirə salınıb.
Layihənin gələcəyinin o qədər də aydın olmamasına rəğmən ESA-nın mütəxəssisləri “LISA Pathfinder” (LPF) eksperimental aparatı üzərində işləri davam etdiriblər. ESA-nın alimləri 2015-ci ilin dekabrında onu kosmosa göndərərək lazer “üçbucağını” dəstəkləyən və qravitasiya dalğalarını axtaran texnologiyalar hazırlayıblar. Məhz alimlərin bu uğuru sayəsində Avropa məmurları LISA-nın tam versiyasına maliyyə vəsaiti ayrılmasına icazə veriblər. ESA-nın planına əsasən, tamamlanmış lazer “üçbucağı” 2030-cu ildə kosmosa göndəriləcək. OSA-nın məlumatına görə, artıq İsveçrə Elektronika və Mikrotexnologiya Mərkəzinə bu laboratoriyanın ən mühüm hissəsinin - LISA-nın 3 aparatını birləşdirəcək lazer şüa dəstinin hazırlanması üçün dövlət sifarişi də verilib. Bu zondların Yerüstü qravitasiya teleskoplarından üstünlüyü odur ki, onlar bir-birindən çox geniş məkanda – 2,5 milyon kilometrlik məsafədə yerləşəcək. Yerdə olan LIGO və VIRGO qravitasiya-dalğa teleskoplarından fərqli olaraq, LISA “üçbucağı” daim hərəkətdə olacaq. Bunun sayəsində isə, onun Yerə göndərəcəyi siqnalların da daha dəqiq olması gözlənilir.
- 24 Aprel 21:09
- 931
- 24 Aprel 17:29
- 1 127
- 24 Aprel 16:37
- 784
-
Ermənistana verilmiş torpaqların qaytarılması mexanizmi hazırlanmalıdır
-
Azərbaycan hər zaman özünü dövlət kimi aparmağı bacarır
-
“4 kəndin azad edilməsi Prezident İlham Əliyevin qələbə strategiyasının davam etdirilməsidir”
-
Azərbaycanın növbəti böyük siyasi və diplomatik uğuru
-
Dünyada ərzaq və normal qidalanma problemləri kəskinləşir
-
“Əli Hüseynov Gürcüstanda uzaqgörən və cəsur azərbaycanlı siyasətçi kimi tanınıb”
-
“COP29-un Bakıda keçirilməsi Azərbaycan mərkəzi ölkəyə çevrildiyini göstərir”
-
Ərdoğanın İraqa səfərində mühüm məqam
-
“Bakcell”in insanabənzər robotu insanları Bulvara səsləyib
-
Ombudsman Böyük Britaniya səfiri ilə Ermənistanın Azərbaycana qarşı mina terrorundan danışdı
-
Fikir ADA-sından son mesaj
-
Şəkidə 2 mərtəbəli ev yanıb
-
Türkiyənin keçmiş idman naziri evində ölü tapılıb
-
Alimpaşa Məmmədov dəymiş ziyandan 185 min manat ödəyib
-
İlk rübdə Azərbaycanın sığorta bazarı 8% böyüyüb
-
Azərbaycan ABŞ-la maliyyə sahəsində kibertəhlükəsizlik məsələlərini müzakirə edib
-
Kobaxidze Viktor Orbanla görüşəcək
-
Fransa klubu Zubiri transfer etmək istəyir
-
Əfv Məsələləri Komissiyasının iclası keçirildi - Müraciətlərə baxıldı
-
Al Paçino və Den Stivens “The Ritual” filmində əsas rolları canlandıracaqlar
-
İmmunçatışmazlığı olan hər il qripə qarşı peyvənd edilməlidir - SN
-
Bu dərmanların Azərbaycana gətirilməsi qadağası ləğv edilir
-
Azərbaycan mövcud fikir ayrılıqlarının sülh yolu ilə həllinə tam sadiqdir - Elçin Əmirbəyov
-
Bu il Cəbrayıla 712 ailənin köçürülməsi nəzərdə tutulur
-
Pakistandan Azərbaycana turist axınının artırılması üçün yeni imkanlar açılır
-
Bakı dünyada ən çox xarici investisiya yatırılan üçüncü şəhər olub
-
Azərbaycan və İordaniya prokurorluqları arasında memorandum imzalanması barədə razılığa gəlinib
-
Türkiyə XİN 1915-ci il hadisələri ilə bağlı birtərəfli bəyanatları rədd edib
-
“TikTok”dan yazırlar ki, gəlib uşağı çəkək, amma öz bank kartımızı qoyaq: yardım kampaniyası, yoxsa etibardan sui-istifadə? - ARAŞDIRMA
-
Bayden növbəti dəfə “erməni soyqırımı” ifadəsindən istifadə edib
-
Azərbaycan və Ermənistan sülh müqaviləsi imzalamağa çox yaxındır - Hulusi Kılıç
-
Azərbaycanın keçdiyi inkişaf yolu bir çoxları üçün nümunədir - Sevil Mikayılova
-
YAP Xətai rayon təşkilatında partiya sıralarına yeni qəbul olunanlara üzvlük vəsiqələri təqdim edilib - FOTO
-
Normallaşmanın başlanğıc nöqtəsi
-
Ankara və Bakı Şərqi Qərblə birləşdirir
-
Qırğızıstan Prezidenti Ağdam rayonunda məktəbin tikintisi barədə danışıb
-
2026-cı ilədək Laçına 5 mindən çox sakin qayıdacaq
-
Azərbaycan СОР29 platformasından öz tarixindən bəhs etmək üçün istifadə edə bilər - Metyu Brayza
-
Prezident İlham Əliyev işğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpasında dəstəyinə görə Qırğızıstana təşəkkürünü bildirib
-
Birgə Bəyannamə Azərbaycan ilə Qırğızıstan arasında strateji münasibətlərin daha dərin xarakterini təsbit edir - Sadır Japarov
-
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycanla Qırğızıstan arasında ticarət dövriyyəsinin artması tendensiyası mövcuddur
-
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycan-Qırğızıstan İnkişaf Fondunun Nizamnamə fondu 4 dəfə - 100 milyon dollaradək artıb
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədlərinin imzalanması mərasimi olub - YENİLƏNİB
-
Prezident İlham Əliyev və Prezident Sadır Japarov mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - YENİLƏNİB
-
Prezident İlham Əliyev qırğızıstanlı həmkarını COP29-a dəvət edib
-
Prezident İlham Əliyev: Qırğızıstan Prezidentinin Azərbaycana səfəri iki ölkə arasında dostluq və qardaşlıq münasibətlərinin möhkəmlənməsinə töhfə verəcək
-
Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh həm regiona, həm də Qazaxıstana faydaya zəmanət verir - ŞƏRH
-
Azərbaycanda məşhur həkim özünü güllələyib
-
Prezident İlham Əliyev: Qırğızıstan tərəfindən Ağdamda məktəb binası inşa ediləcək
-
Prezident İlham Əliyev: Biz ənənəvi tərəfdaşlarımızla, qardaş ölkələrlə münasibətləri inkişaf etdiririk
-
Yanvar-mart aylarında Türkiyənin Qırğızısıtana sement məhsulları ixracının həcmi açıqlanıb
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədlərinin imzalanması mərasimi keçirilib
-
“Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi yanında Dövlət Avtomobil Nəqliyyatı Xidmətinin fəaliyyətinin təmin edilməsi haqqında” dəyişiklik edilib - FƏRMAN
-
Prezident İlham Əliyev və Prezident Sadır Japarov mətbuata bəyanatlarla çıxış edirlər - CANLI
-
İcra məmurunun təqdimatıyla borclunun əmlakına həbs qoyulmasının prosessual əsasları müəyyən edilib
-
Laçında otuz ölkəni təmsil edən xarici ekspertlərin iştirakı ilə konfrans işə başlayıb
-
Allahverən İsmayılov “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif edilib - SƏRƏNCAM
-
Macarıstan XİN rəhbəri Azərbaycana gəlir
-
Misir Azərbaycan və Ermənistan arasında əldə olunmuş razılaşmanı alqışlayıb