Alimlər ilk lazer prototipi yaradıblar Hadisə
- 20 Sentyabr 2019 16:36
- 1 281
İsveçrə alimləri bəyan ediblər ki, onlar hazırda inşa edilən LISA orbital qravitasiya-dalğaları laboratoriyası üçün ilk lazer prototipi yaradıblar. Onun köməyi ilə Kainatda baş verən proseslərin tədqiqində böyük əhəmiyyətə malik olan zaman-məkan dəyişmələrinin izləmək mümkün olacaq. Lazerin ilk versiyası Vyanada keçiriləcək “Laser Congress” konfransında geniş ictimaiyyətə təqdim ediləcək. Dünya Optik Cəmiyyəti (OSA) xəbər verir ki, kosmosda istifadə ediləcək ilk müasir lazer növünün yaradılması, həmçinin onun yüksək iş dəqiqliyinin təmin edilməsi alimlərin qarşısında duran mühüm vəzifə olub. Lazerin yaradıcılarından biri, İsveçrə Elektronika və Mikrotexnologiya Mərkəzinin əməkdaşı Stiven Lekon qeyd edib ki, LISA-nın istifadəsinə uzun müddət çox qalsa da, 2030-cu ilədək bu məsələ ilə əlaqədar bir sıra texniki problemləri həll etmək lazım gələcək”.
LISA orbital qravitasiya-dalğaları laboratoriyasının inşası ideyası ABŞ-ın Aeronavtika və Kosmik Tədqiqatlar Milli Agentliyi (NASA) və Avropa Kosmik Agentliyi (ESA) tərəfindən 2001-ci ildə irəli sürülüb. Laboratoriyanın tərkibində Yerətrafı orbitdə fırlanacaq və zaman-məkan dəyişikliklərini qeydə alacaq üç zond olacaq. Astronomlar bunun üçün qravitasiya dalğalarını birləşdirən lazer şüalarının təhrif olunmasını izləyəcəklər. Cari onilliyin əvvəlində ABŞ bu proqramı tərk edib və həmin səbəbdən LISA-nın inşası qeyri-müəyyən vaxtadək təxirə salınıb.
Layihənin gələcəyinin o qədər də aydın olmamasına rəğmən ESA-nın mütəxəssisləri “LISA Pathfinder” (LPF) eksperimental aparatı üzərində işləri davam etdiriblər. ESA-nın alimləri 2015-ci ilin dekabrında onu kosmosa göndərərək lazer “üçbucağını” dəstəkləyən və qravitasiya dalğalarını axtaran texnologiyalar hazırlayıblar. Məhz alimlərin bu uğuru sayəsində Avropa məmurları LISA-nın tam versiyasına maliyyə vəsaiti ayrılmasına icazə veriblər. ESA-nın planına əsasən, tamamlanmış lazer “üçbucağı” 2030-cu ildə kosmosa göndəriləcək. OSA-nın məlumatına görə, artıq İsveçrə Elektronika və Mikrotexnologiya Mərkəzinə bu laboratoriyanın ən mühüm hissəsinin - LISA-nın 3 aparatını birləşdirəcək lazer şüa dəstinin hazırlanması üçün dövlət sifarişi də verilib. Bu zondların Yerüstü qravitasiya teleskoplarından üstünlüyü odur ki, onlar bir-birindən çox geniş məkanda – 2,5 milyon kilometrlik məsafədə yerləşəcək. Yerdə olan LIGO və VIRGO qravitasiya-dalğa teleskoplarından fərqli olaraq, LISA “üçbucağı” daim hərəkətdə olacaq. Bunun sayəsində isə, onun Yerə göndərəcəyi siqnalların da daha dəqiq olması gözlənilir.
-
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Almaniya Prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer ilə geniş tərkibdə görüşü başlayıb
-
Çin ABŞ-ni "qırmızı xətt"i keçməməyə və tərəfdaş olmağa çağırıb
-
Azərbaycanla Ermənistan arasında 28 sərhəd dirəyi quraşdırılıb
-
Erməni deputat: Qazaxla sərhədin delimitasiyası texniki cəhətdən başa çatıb
-
Ştaynmayer Prezident İlham Əliyevi qarşılayıb
-
Regionda sülh və sabitliyin təmin olunmasına çalışırıq – Ərdoğan
-
Bakının bir rayonunda qaz kəsiləcək
-
Azərbaycanla Ermənistan arasında 28 sərhəd dirəyi quraşdırıldı - RƏSMİ
-
Prezident İlham Əliyev Berlində “15-ci Petersberq İqlim Dialoqu”nun Yüksək Səviyyəli Seqmentində iştirak edib - YENİLƏNİB
-
Qazaxıstan müdafiə nazirinin birinci müavini HHQ-nin Komanda Məntəqəsində olub
-
Ermənistan Milli Yığıncağına Rusiya Federasiya Şurasından sorğu daxil olub
-
Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri ilə görüşü keçirilib - FOTO
-
Bu yolda hərəkət məhdudlaşdırılacaq
-
Prezident İlham Əliyevin Berlində Almaniyanın xarici işlər naziri ilə görüşü olub - FOTO
-
“Qonağınız müəllimlərinizdir” layihəsi davam edir
-
Energetika və nəqliyyat sahələrinin böyük potensialı var
-
Bakı limanı 2040-cı ilədək tullantıları azaltmağa çalışır
-
Blinken Rusiyaya dəstəklə bağlı Çinə xəbərdarlıq edib
-
Azərbaycanda ilk dəfə olaraq "Usta Mənəm!" müsabiqəsi keçiriləcək
-
Qəsdən adam öldürmə cinayətləri 50, özünü öldürmə hadisələri 40 faiz azalıb - Xanlar Vəliyev
-
Körpənin mənzilin eyvanından düşərək ölməsi faktı ilə bağlı prokurorluqda araşdırma aparılır
-
Berlində azərbaycanlıların həmrəylik aksiyası keçirilir - FOTO
-
Bakıdakı Rus evində “Azyaşlı” tamaşası nümayiş etdiriləcək
-
“Ay uğrunda rəqabət güclənib”
-
BDU məzunlarının dövlət qulluğu imtahanlarındakı nəticələrinə görə liderdir
-
“Hazırda kosmik tədqiqatlarda rəqabət ABŞ-la Çin arasında gedir”
-
Şərqi Azərbaycanda enerji qıtlığı yaşanır
-
Prezident İlham Əliyev: COP29 qarşıdurma meydanı olmayacaq
-
Alman şirkətləri Azərbaycanda BEM sahəsində layihələr üzrə əməkdaşlıq etməyə hazırdır - Olaf Şolts
-
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycan Avropa üçün uzun illər bundan sonra da əhəmiyyətli tərəfdaş kimi olacaq
-
Ənənəvi yanacaq ixrac edən ölkələrin iqlim dəyişikliyi üzrə tədbirlər keçirməsi yaxşıdır - Olaf Şolts
-
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycan ilə Ermənistan arasında gedən sülh danışıqlarını yüksək qiymətləndiririk
-
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycan və Ermənistan arasında sərhədlərin delimitasiya və demarkasiyası başlayıb
-
"Vizasız rejim ləğv edilməyəcək"
-
Prezident İlham Əliyev: Artıq 6 min keçmiş köçkün öz dədə-baba torpağına qayıdıb
-
Prezident İlham Əliyev: Sülhə nail olmaq üçün çox yaxşı fürsətlər var
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyanın COP29 ilə bağlı Azərbaycana göstərdiyi dəstəyə görə təşəkkürünü bildirib
-
Demarkasiya ilə bağlı əldə edilmiş ilkin razılıqlar bizi sevindirir - Olaf Şolts
-
Prezident İlham Əliyev: Hesab edirəm ki, təbii qaz təchizatçısı olan Azərbaycan Avropa üçün yaşıl enerji təchizatçısı da olacaqdır
-
Prezident İlham Əliyev: Avropa İttifaqının Energetika Komissiyası Azərbaycanı Pan-Avropa qaz təchizatçısı kimi qiymətləndirir
-
Prezident İlham Əliyev: Son müddət Almaniya-Azərbaycan əlaqələri sürətli inkişaf dövrünü yaşayır
-
Prezident İlham Əliyev: Bu il Azərbaycanda 9 külək və günəş elektrik stansiyası işə salınacaq
-
Almaniya Azərbaycan və Ermənistana sülh yolunda dəstək göstərməyə hazırdır - Olaf Şolts
-
Prezident İlham Əliyev və Almaniya kansleri Olaf Şolts mətbuata bəyanatlarla çıxış edirlər - CANLI
-
Mədəniyyət naziri Qubada vətəndaşları qəbul edəcək
-
Ulu Öndərin doğum günü münasibətilə geniş konsert proqramı hazırlanıb
-
Tarixi qala baxımsız qalıb
-
Prezident İlham Əliyevin Almaniya kansleri Olaf Şoltsla geniş tərkibdə görüşü başlayıb
-
Prezident İlham Əliyevin Berlində Olaf Şolts ilə təkbətək görüşü olub - FOTO
-
Növbəti köç karvanı Füzuliyə çatdı
-
Naxçıvanda “QHT-lərin IV İnkişaf və Mübadilə Proqramı” keçiriləcək
-
Naxçıvan Nazirlər Kabinetinə yeni Aparat rəhbəri təyin edildi
-
Prezident İlham Əliyev: Enerji təhlükəsizliyi məsələsi əhəmiyyətinə görə milli təhlükəsizliyə bərabər olmalıdır
-
Nəsimi rayonunda “Zirvələrə yüksələn zərif insan ömrü” adlı tədbir keçirilib
-
Prezident İlham Əliyev: Bizim yaşıl enerji layihələrimiz xarici investorlar tərəfindən maliyyələşdirilir
-
Şənbə gününün havası necə olacaq? - PROQNOZ
-
Prezident İlham Əliyev: Biz təkcə COP29-u yaxşı təşkil etməli deyilik, eyni zamanda, yaxşı nəticələr əldə etməliyik
-
Prezident İlham Əliyev: COP29 bizə imkan verəcək ki, Qlobal Cənub ölkələri ilə təmasları gücləndirək
-
“Milli Məclis qarşısında məsələ qaldırıla bilər”
-
Prezident İlham Əliyev: Enerji, qaz və neftlə zəngin ölkələr iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə öndə getməlidirlər