Amerikalı jurnalist 1851-ci ildə Osmanlı imperiyasında ermənilərin bu gün "erməni soyqırımı" adlandırdığı hadisələrdən çox əvvəl baş vermiş proseslər barədə yazıb.
Bu reportajdan aydın olur ki, erməni millətçiliyinin Osmanlı imperiyasında ermənilərin məzlumluqları, hüquqsuz və alçaldılmaları, yoxsulluq, səfalət içində yaşamaları, təqiblərə məruz qalmaları ilə bağlı yüzillik ərzində təbliğ edilən fikirləri əslində həqiqətlə qətiyyən bir-birinə uyğun gəlmir.
ABŞ-ın "The Daily Union" nəşrində 11 oktyabr 1851-ci ildə çap olunan məqalədən çıxarışı təqdim edirik:
"Vanda, Kiçik Asiyada baş verən ciddi iğtişaşlar barədə şayiələr gəzir. İnformatorlarımın sözlərinə görə, ötən ayın sonuna yaxın (söhbət 1851-ci ilin sentyabrından gedir, 1915-ci il qondarma erməni soyqırımından 64 il öncə – red.) bölgənin əsasən ermənilərdən ibarət xristian əhalisi üsyan bayrağını qaldırıb və 20.000-dən artıq müsəlmana hücum edib. Öldürülənlərin və yaralıların sayı əhəmiyyətli dərəcədə olub. Əgər vəziyyəti bərpa etmək üçün gələn kürdlərin lideri Fehatel bəy olmasaydı, qırğının miqyası daha dəhşətli ola bilərdi. Şəhər qarət edildi və bir hissəsi yandırılaraq məhv edildi".
Faktları Qafqaz Tarixi Mərkəzinin elmi işçisi Abbas İslamov təqdim edib.