Hərbi ekspertlər bildirirlər ki, qədim şəhərin geri alınması onun indiyədək gördüyü ən ağır məğlubiyyətdir

Cavid

Suriyanın hökumət qüvvələri Rusiya hərbi aviasiyasının havadan intensiv dəstəyi ilə qədim Palmira şəhərini özünü İslam Dövləti adlandıran qruplaşmanın əlindən geri alıb. Suriya prezidenti Bəşər Əsəd bu hadisəni "mühüm nailiyyət", öz ordusunun terrora qarşı mübarizədə böyük uğuru adlandırıb. Təhlilçilər və hərbi ekspertlər Palmiranın itirilməsini İD qruplaşması üçün "çox ağır məğlubiyyət" adlandırıblar.

Əsəd Qərb koalisiyasını tənqid edib

2015-ci ilin mayından bəri cihadçıların nəzarətində olan bu şəhərin geri alınması üçün Əsəd qüvvələri üç həftə idi ki, ağır döyüşlər aparırdı. "Tarixi Palmira şəhərinin azad edilməsi mühüm nailiyyət və terrorizmə qarşı mübarizədə Suriya ordusu və onun müttəfiqləri tərəfindən aparılan strategiyanın uğurudur". Bu barədə Əsəd Dəməşqdə səfərdə olan Fransa parlamentinin nümayəndə heyətinə deyib. Suriya prezidenti "yeri gəlmişkən" İslam Dövlətinə qarşı döyüşən ABŞ koalisiyasına tənə etməyi də unutmayıb. O deyib ki, Suriya ordusunun qələbəsi 60-dək ölkədən ibarət Qərb koalisiyasının "terrorizmə qarşı mübarizədə ciddi olmadığını" nümayiş etdirib.
Suriya və Rusiyanın dövlət telekanalları ərəblərin Tadmur adlandırdıqları Palmiranın tam şəkildə hökumətin nəzarətində olduğunu və hazırda küçəbəküçə minaların zərərsizləşdirilməsi işinin aparıldığını bildiriblər. Suriya müxalifətinin İnsan Haqları Müşahidə qrupunun məlumatına görə, şəhərin şərq ucqarlarında ara-sıra atəş səsləri eşidilsə də, İD qüvvələri şəhəri tərk edirək şərq istiqamətində geri çəkilib. Dünya mediası bildirir ki, Palmiranın geri alınması Əsəd hökuməti üçün "simvolik, həm də strateji qələbə" olub.

"İlgək daralır"

Palmiradan İD-in de facto paytaxtı olan Raqqaya gedən yol hazırda tamamilə Suriya hökumət qüvvələrinin nəzarətindədir. Bu o deməkdir ki, İŞİD cihadçıları bundan sonra yalnız şərqə, İraq sərhədinə doğru geri çəkilə bilərlər. Suriya Ordusunun baş komandanlığı bəyan edib ki, Palmira Raqqa və Dayr əz-Zaur məntəqlərindəki İŞİD qüvvələrinə qarşı növbəti hücumlar üçün platsdarm olacaq. Komandanlıq bildirib ki, bu şəhərlərin İD-dən təmizlənməsindən öncə "cihadçıların boğazındakı ilgək daraldılacaq və onların bütün təchizat yolları kəsiləcək".
Qərb mediassı bildirir ki, Rusiyanın iki həftə əvvəl öz əsas qüvvələrini Suriyadan çıxardığını elan etməsinə baxmayaraq Palmira əməliyyatında Moskvanın onlarca döyüş təyyarəsi və helikopteri iştirak edib. Rusiyanın Müdafiə Nazirliyi bildirib ki, martın 27-də Palmira bölgəsində 40 uçuş edilib, 117 hədəf vurulub və 80-dək cihadçı öldürülüb. Nazirlik son 24 saatda atəşkəs rejiminin 10 dəfə pozulmasına baxmayaraq nisbi sakitliyin davam etdiyini bildirib. ABŞ və Rusiya Suriyada elan edilmiş atəşkəsin İŞİD-ə şamil edilməyəcəyini bildirmişdilər.

Rusiya da itki verib

Moskvadan alınan xəbərlərə görə Rusiya prezidenti Əsədi Palmiranın geri alınması münasibətilə təbrik edib. Kremlin sözçüsü Dmitry Peskov deyib ki, iki prezident telefonla danışıblar. Vladimir Putin danışıq zamanı Palmiranın dünya mədəniyyətinin irsi kimi qorunmasının mühümlüyünü dilə gətirib. Britaniyada mənzillənmiş Suriya müxalifəti müşahidə qrupunun rəhbəri Rami Abdulrahman deyib ki, Palmira uğrunda döyüşlərdə İŞİD-in 400 döyüşçüsü və 180 Suriya əsgəri həlak olub. Rusiya-nın RTR kanalı Palmira döyüşlərində bir Rusiya zabitinin öldürüldüyünü xəbər verib. Bu zabit cihadçıların mühasirəsinə düşənədək Rusiya təyyarələrinə hədəfləri nişan verirmiş.

Palmiranın qədim irsi

Abdulrahman Palmiranın itirilməsini İslam Dövləti qruplaşması üçün onun xilafət elan etdiyi 2014-cü ildən bəri ən ağır məğlubiyyəti adlandırıb. Bundan əvvəl İŞİD İraqın Ramadi şəhərindən çıxarılıb. İŞİD ötən ildən bəri həmçinin İraqda Tikrit, Suriyada Əş-Şədadi şəhərlərini itirib. İraq ordusu martın 24-də ölkənin ikinci böyük şəhəri Mosulun İŞİD-dən geri alınması üçün böyük hücum əməliyyatına başlayacağını elan edib.
Palmiranın Roma imperiyası zamanından qalma 2000 yaşı olan Bel Məbədi və Zəfər Tağı da daxil bir sıra unikal tarixi abidələri "bütpərəstlik" rəmzi kimi İŞİD döyüşçüləri tərəfindən partladılmışdı. UNESCO tarixi abidələrin dağıdılmasını hərbi cinayət adlandırıb. Hazırda Qərb və Rusiyanın bir çox ekspertləri qədim şəhər xarabalıqlarının bərpası planı üzərində işləyirlər.