İran səfiri Dr. Rza Əmiri Mogaddam: “Təhlükəsizlik sərhədlərimiz indi ticarət sərhədləridir”

İran İslam Respublikasının Pakistandakı səfiri Zati-aliləri Rza Əmiri Mogaddam bildirib ki, hazırda hakimiyyət uğrunda mübarizə regionları və qitələri birləşdirən dəhlizlərə ən yaxşı çıxışı olan dəhlizlərdə aparılır. İran-Pakistan dəhlizləri dünyanın ən yaxşısıdır. Bu dünya və öz imkanlarını genişləndirmək üçün ilə əməkdaşlıq edə biləcəyimiz yerdir.

Səfir bu fikirləri Pakistan və beynəlxalq münasibətlər Mərkəzi Copair tərəfindən İslamabadda təşkil edilən "Dünyada Pakistan" forumunda "Pakistan-İran əlaqəsi! İki ölkə və iki qitə üçün", mövzusunda çıxışında deyib. Dr. Mogaddam, ticarət və biznesin inkişafının müdafiə və təhlükəsizliyi təmin etmək üçün vacib olduğunu söylədi. Sərhədlərimiz təhlükəsizlik sərhədləri idi, amma indi iqtisadi, ticarət sərhədlərinə çevrildi. İran Pakistanı Türkiyə, Azərbaycan, daha sonra Avropa və Avrasiya ilə birləşdirir. Dəhlizlərimizi inkişaf etdirsək, öz aramızda daha da sıx əməkdaşlıq edə bilərik. İran Pakistanın BRICS üzvlüyünü dəstəkləyir.

Onun sözlərinə görə, Çah-e-Bahar rəqib deyil, Guadar üçün əlavə bir limandır. Çah-e-Baharın Guadarın rəqibi kimi təqdim edilməsi düşmən təbliğatına və geosiyasət və meqaekonomikanın necə işlədiyini sıfır biliyə, dar yanaşmaya əsaslanan sui-qəsd nəzəriyyəsidir. Quru, dəmir yolu, hava və dəniz də daxil olmaqla hər cür rabitə üzərində işlədiyimizi söylədi. O, prezident Məsud Pezeşkiyan və baş nazir Şehbaz Şərifin son səfərlərini ikitərəfli əməkdaşlığın ən yüksək nöqtəsi kimi xatırladıb, liderlər isə iqtisadi münasibətlərin səviyyəsinin yüksəldilməsi barədə razılığa gəliblər. "Son iki ildə ikitərəfli münasibətlər ən yüksək səviyyədədir, çünki prezidentlərimiz hər il Pakistana, Baş nazir Şehbaz isə İrana iki dəfə səfər edib. Sərhədlərdə layihələr açdılar. Xarici işlər nazirləri bütün ikitərəfli, regional və beynəlxalq məsələlər üzrə daim təmasdadırlar.

Dr. Rza Əmiri Mogaddam bildirib ki, İran Şərq və Qərb, Şimal və Cənubu birləşdirir. İƏT, Mərkəzi Asiya və Avropa arasında əlaqəni təmin etmək üçün İslamabad-Tehran-İstanbul (ITI) bağlantısı üzərində işləri gücləndiririk. Pakistanla birlikdə mərkəzi coğrafi mövqe tuturuq. Ümumi sərhədlərimiz var ki, bu da vətəndaşlarımızı daha aşağı qiymətlərlə məhsulla təmin edərək idxal və ixrac üçün nəqliyyat xərclərini azaltmağa imkan verir. Pakistan İrana ət, düyü, qarğıdalı, mal-qara və yay qidaları ixrac edə bilər. Benzin, tikinti materialları və digər məhsullar təklif edirik. Müxtəlif məhsullara olan tələbatımızın 50-60 faizi qarşılıqlı ticarət yolu ilə təmin edilə bilər. İran Nyusland kimi uzaq ölkələrdən ət idxal edir ki, bu da uzun məsafəli nəqliyyat xərcləri səbəbindən çox baha başa gəlir. Səfir əməkdaşlığın inkişafına 3 əsas maneəni qeyd edib: 1 - sərhədlərdə terrorizm; 2 - bank kanallarının olmaması; 3-bürokratik prosedurlar.

O bildirib ki, sərhədyanı rayonlarda terrorizmə baxmayaraq, əməkdaşlıq uğurla inkişaf edir. Maliyyə məsələləri yavaş-yavaş həll olunur, lakin kiçik tacirlər öz səviyyələrində işləyirlər. Biz böyük şirkətlərə müraciət edirik ki, onlar bizim tərəfimizə keçsinlər. Bürokratik əngəllər hər iki tərəfdə mövcuddur. Biz çalışırıq ki, sərhəddəki gömrükümüz sutkada 24 saat açılsın. Dr. Mogaddam, sərbəst ticarət sazişinə doğru irəlilədiyimizi paylaşdı. İran Ticarət Nazirliyi yaxın bir neçə ay ərzində ticarətin əhəmiyyətli dərəcədə inkişaf etdiyinə əmindir.

Onun sözlərinə görə, yazda İranda hər il böyük sərgi keçirilir. Pakistanın bu sərgidə iştirakı ildən-ilə genişlənir. Mən 2 il əvvəl İslamabadda vəzifəyə başlayanda ticarətin həcmi 2 milyard dollar idi, indi isə 3,1 milyard dollardır. İkitərəfli ticarət dövriyyəsi hər il 500-600 milyon dollar artır. Səfir əmin olduğunu bildirib ki, əgər biz bu ruhda davam etsək, ikitərəfli ticarət dövriyyəsinin 10 milyard dollar artırılması məqsədinə nail ola bilərik. "Əhəmiyyətli olan odur ki, anlayış əldə edildi və yanaşma dəyişdirildi, bu da bizi liderlərimiz Prezident Pezeshkiyan və baş nazir Şehbaz Şərifin qarşıya qoyduğu məqsədə çatmağa aparacaq" dedi. O, hazırda ticarətin həcmini artırmaq üçün atılan addımlardan danışıb. Əvvəllər yalnız bir sərhəd keçidi var idi, amma indi 3-ü işləyir. 5 sərhəd bazarı açıldı. Dəhlizlərin aktivləşdirilməsi ticarətin həcmini daha da artıracaqdır.

İranın rabitə imkanlarından danışan səfir Pakistanın gələcəkdə Türkiyə, Bakı, Azərbaycan, Ermənistan, bütün Qafqaz, Mərkəzi Asiya və Avropaya çıxış əldə edəcəyinə ümidvar olduğunu bildirib. Eyni şəkildə, İran yük maşınları Çinə gedə biləcək. Hava əlaqələrinə gəldikdə, Dr. Mogaddam iki onillikdən sonra İslamabad-Tehran hava əlaqəsinin bərpa olunduğunu qeyd etdi və Lahor-Tehran və Quetta-Zahedan hava əlaqələrinin də tezliklə qurulacağına ümid etdiyini bildirdi. O, hər iki ölkənin yaxınlıqdakı iki limanının - Çah-e-Bahar və Guadarın üstünlüklərini vurğulayaraq dəniz hesabatlarından danışdı.

Tazeen Akhtar (Pakistan)

Xüsusi olaraq “Xalq Cəbhəsi” üçün